بحران زیست محیطی زاینده رود تا هزارکیلومتر دورتر موثر است

 به گزارش پایگاه خبری تحلیلی همراز به نقل از فارس، حمیدرضا قلمکاری در مورد جلسه هفته گذشته این کمیسیون با حضور رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: دهمین جلسه کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان اصفهان با حضور آقای علی‌محمد شاعری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و با هدف ارائه بررسی‌های علمی در مورد مشکلات بحران آبی زاینده‌رود برگزار شد.

وی افزود: حضور او و همچنین رئیس خانه کشاورز کشور با پیگیری‌های مداوم کمیسیون کشاورزی اتاق اصفهان صورت گرفت و هدف از دعوت این افراد، مطرح کردن موضوع مهم زاینده‌رود و رفع بحران همه استان‌های درگیر آن از سراب تا پایاب بود.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اصفهان خاطرنشان کرد: در ابتدای جلسه به ارائه عملکرد یک‌ساله کمیسیون کشاورزی اتاق پرداخته شد و در ادامه نیز پژوهش‌های علمی مشاوران کمیسیون در سه موضوع بحران مدیریت مصرف در حوزه آبریز زاینده‌رود، پیشنهاد‌های محیط زیستی برای رفع نواقص لایحه برنامه ششم و پیشنهاد‌های حوزه آب و کشاورزی این برنامه به میهمانان محترم ارائه شد.

وی در ادامه با اشاره به وجود بحران در حوزه زاینده‌رود تصریح کرد: نسبت سرانه ذخایر آبی در حوزه زاینده‌رود با فرض اجرایی شدن دو طرح کوهرنگ 3 و بهشت‌آباد 750 متر مکعب خواهد بود که از نظر سازمان ملل، عدد زیر هزار این نسبت به معنی بحران آبی است.

عضو هیأت نمایندگان اتاق اصفهان با اشاره به چالش‌های مهم بخش آب در استان اظهار داشت: موضوعاتی همچون بحران ریزگرد ناشی از خشکی تالاب گاوخونی، صادرات آب مجازی و تحقق اقتصاد مقاومتی در بحث خوداتکایی محصولات کشاورزی از جمله دغدغه‌های مهم فعالان بخش کشاورزی و محیط زیست استان است و تلاش کردیم در جلسات کمیسیون کشاورزی این موضوعات را به صورت علمی و با قابلیت ارائه به مسؤولان مربوطه در سطوح بالا مورد بررسی قرار دهیم.

قلمکاری در ادامه به موضوع تشکیل ستاد احیای زاینده‌رود اشاره کرد و افزود: از همین‌رو با پیگیری‌های صورت گرفته، این هفته میزبان رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی بودیم و پیشنهاد تشکیل این ستاد به ایشان ارائه شد و ایشان نیز با پیشنهاد‌های صورت گرفته موافقت کردند.

به گفته این عضو اتاق بازرگانی، مقرر شده طی هفته‌های آتی ستاد احیای زاینده‌رود با همکاری کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، هیأت نمایندگان مردم استان اصفهان در مجلس و تشکل‌های بخش خصوصی از جمله اتاق بازرگانی تشکیل شود.

وی همچنین اظهار داشت: مطالبه مردم اصفهان از دولت در موضوع احیای زاینده‌رود جدی است و مردم این استان معتقدند حال که احیای دریاچه ارومیه با موفقیت‌هایی همراه بوده، نباید مسأله مهمی همچون بحران زاینده‌رود مورد غفلت قرار گیرد؛ زیرا ابعاد این بحران به دلیل عواقب زیست محیطی فرا منطقه‌ای و فراگیر شدن معضلات آن تا شعاع هزار کیلومتر تالاب گاوخونی، موضوعی کاملاً ملی است.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق اصفهان راه حل خروج از بحران زاینده‌رود را اجرای قانون، اجرای مصوبه 9 ماده‌ای شورای عالی آب، احیای حکمرانی ملی در مدیریت مصرف حوزه آبریز و توجه به حقوق حق‌آبه‌داران عنوان کرد و گفت: حتی مقام معظم رهبری نیز در فتوایی فرموده‌اند در استفاده از آب، اولویت شرعی با صاحبان حقوق آب است و هیچ گونه برداشتی در بالا دست در صورت تضییع حقوق صاحبان آب جایز نیست.

قلمکاری در خاتمه تصریح کرد: در پایان دهمین جلسه کمیسیون کشاورزی اتاق اصفهان، مجموعه پیشنهاد‌های این کمیسیون برای نمایندگان محترم مجلس در موضوع احیای زاینده‌رود و رفع نواقص برنامه ششم توسعه در موضوعات آب و محیط زیست به همراه بیانیه کمیسیون کشاورزی اتاق به آقای شاعری اهدا شد و ایشان نیز قول پیگیری دادند؛ امیدواریم هر چه زودتر با پیگیری مجمع نمایندگان مردم استان، این پیشنهاد‌های به ثمر نشسته و شاهد جریان حیات در زاینده‌رود باشیم.

به گزارش فارس، بخشی از بیانیه به شرح ذیل است: در شرایط توسعه ناپایدار و ناپایداری وضعیت توسعه‌ای کنونی، سندِ تفصیلی برنامه ششم در بخش کشاورزی و منابع طبیعی بجای تداوم روندهای جاری می‌بایست رویکرد جلوگیری از رویه‌های بحران‌ساز را در پیش بگیرد.

موارد مطرح شده در این بیانیه به شرح زیر است:

1- تعادل بخشی آب‌خوان‌ها و منابع آب، متوقف کردن روند لگام گسیخته بارگذاری‌ها بر منابع آب باید اولویت محوری برنامه ششم و سند تفصیلی برنامه باشد. لازمه این سیاست راهبردی اصولی، تعدیل سطوح کشت در حد توان اکولوژیک کشور است.

2- هدف‌گذاری افزایش صادرات محصولات کشاورزی، به منزله صدور آب مجازی در کشور است که با روی داشت به بحران فراگیر آب در کشور مورد تأیید نیست و نیازمند بازنگری است.

3- سیاست کلان توسعه روش‌های نوین آبیاری در کشور به دلیل توسعه کشت از محل قطع فرونشت عمقی آبیاری، نه تنها منجر به صرفه‌جویی در مصارف آب نمی‌شود بلکه منجر به بارگذاری بیشتر بر منابع آب می‌شود.

4- در سند تفصیلی، راندمان آبیاری در کشور 6/40 درصد عنوان شده و بالا بردن راندمان آبیاری، هدف‌گذاری شده است. راندمان آبیاری اعلام شده راندمان واقعی آبیاری در مقیاس کلان در کشور نیست و معرف راندمان آبیاری در مقیاس خرد (مزرعه کشاورز) است. رقم واقعی راندمان آبیاری در کشور، از رقم اعلام شده بیشتر است.

5- 75 درصد کشور در معرض فرسایش بادی و بیابان‌زایی است. با خشک شدن تالاب‌ها، خطر بیابان‌زایی تشدید می‌شود. هدف‌گذاری مقابله با بیابان‌زایی ناکافی است و به منزله گسترش بیابان‌زایی در پایان برنامه ششم است.

6- سیاست کلان پرداخت یارانه زیاد به حامل‌های انرژی پمپاژ آب کشاورزی (97 درصد قیمت تمام شده برق به صورت یارانه)، به منزله به‌کارگیری مشوق‌های مالی برای برداشت و مصرف هرچه بیشتر و غیر مسؤولانه منابع آب است. هدایت سیاست‌های حمایتی بخش کشاورزی از پرداخت یارانه به حامل‌های انرژی پمپاژ آب و نهاده‌ها می‌بایست به سیاست پرداخت یارانه به محصول نهایی تغییر یابد.

7- با توجه به بحران‌های آتی ناشی از خشک شدن تالاب بین‌المللی گاوخونی در راستای حفظ محیط زیست، تمامی حوزه‌ها نسبت به تخصیص واقعی حق آبه تالاب تأکید نمایند.

8- پیگیری مجدانه احیا و تأسیس صندوق ملی محیط زیست با اصلاح ساختار و تعیین مدیریت منابع و مصارف اقدام عاجل به عمل آید.

در انتهای این بیانیه آمده است: با عنایت به اهمیت و شرایط خاص رودخانه زاینده‌رود در فلات مرکزی ایران از ابعاد زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، تاریخی و ... و تأثیر مستقیم آن بر زندگی بیش از شش میلیون نفر هم‌وطنانمان از این حوضه آبریز، ضروری است که حل مشکل زاینده‌رود با ایجاد «ستاد ملی نجات زاینده‌رود از سرآب تا پایاب» با در نظر گرفتن
بودجه‌ای متناسب با الگوی موفق دیگر در کشور (دریاچه ارومیه) در برنامه ششم توسعه تثبیت و تصویب شود.

به همین منظور کمیسیون کشاورزی، آب و محیط زیست اتاق بازرگانی اصفهان آمادگی دارد جهت طراحی و تدوین نقشه راه و ارائه برنامه‌های عملیاتی جهت ایجاد هرچه سریع‌تر ستاد مربوطه در تمامی ابعاد، پیوسته در خدمت کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و سایر کمیسیون‌های مرتبط در مجلس شورای اسلامی از جمله کمیسیون تلفیق باشد.