افزایش دمای هوا و روشن شدن زودهنگام وسایل سرمایشی، خشکسالی و فعالیت بیش از حد چاه‌های برقی آب به همراه خارج شدن نیروگاه‌های برقآبی، اصلی‌ترین دلایل خاموشی برق در بهار سال جاری تلقی می‌شوند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی همراز، از چهارشنبه هفته گذشته تاکنون شاهد تشدید بحران خاموشی در کشور هستیم و این قطعی برق با اعلام قبلی و در مواقعی بدون اعلام قبلی رخ می‌دهد.
رفتار شرکت توانیر در حوزه قطعی برق بدون اطلاع قبلی زمینه بروز مشکلات گسترده‌ای برای شهروندان را به وجود آورده است، به خصوص اینکه در شرایط کنونی، بسیاری از امتحانات آموزش و پرورش و آموزش عالی کشور نیز به صورت مجازی و با وابستگی 100 درصدی به انرژی برق انجام می‌شود.
وابستگی گسترده زندگی مردم به برق سبب شده تا قطعی طولانی مدت این حامل انرژی زیر و بم زندگی افراد را تهدید کند. به عبارت دیگر از نانوایی که پایه‌ای ترین نیاز اساسی را برای مردم تامین می‌کند و با قطع برق از مدار خارج می‌شود تا درب بسیاری از پارکینگ‌ها که به وسیله برق کار می‌کنند و قطعی برق امکان خروج از منزل را نیز منتفی می‌کند.
دلیل قطع برق گسترده چیست؟
با وجود گستردگی بحران خاموشی، در شرایط کنونی یکی از سوالاتی که ذهن مردم را به خود مشغول کرده آن است که چرا برق به شکل گسترده قطع می‌شود؟ پاسخ به این سوال می‌تواند علاوه بر آگاهی نسبت اصل مسئله زمینه جلوگیری از این بحران را فراهم کند.
بررسی آمار مصرف اوج بار در روزهای اخیر از رشد 22 درصدی اوج بار نسبت به سال گذشته خبر می‌دهد. به عبارت دیگر شبکه برق کشور نسبت به سال گذشته 10 هزار مگاوات بیشتر برق مصرف می‌کند.
افزایش دمای هوا و روشن شدن زود هنگام وسایل سرمایشی
در گام ابتدایی بررسی دلایل قطعی برق بررسی دلایل افزایش نجومی میزان مصرف برق چیست. در همین راستا، مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق با اشاره به دلایل افزایش مصرف برق گفت:« دمای هوا در حال حاضر نسبت به سال گذشته 4 درجه افزایش پیدا کرده و همین مسئله به دلیل استفاده از وسایل سرمایشی برقی سبب شده تا شاهد افزایش میزان مصرف باشیم.»
سخنگوی صنعت برق در بیان عامل دوم افزایش مصرف در روزهای اخیر گفت:«کمبود بارش‌ها سبب شده تا چاه‌های کشاورزی بسیار زودتر از مدت مشابه سال گذشته با حداکثر توان به برداشت آب اقدام کنند و میزان مصرف برق بیشتری داشته باشند.»
با توجه به گرم‌تر بودن هوا نسبت به سال گذشته، پیک مصرف برق اتفاق افتاد در ابتدای خرداد ماه سال گذشته در اواسط تیرماه اتفاق افتاده است.
زنگوله بحران خاموشی بر گردن استخراج رمز ارزها
در همین رابطه یکی از پرتکرارترین دلایل قطعی برق که اخیرا و برخلاف مواضع سال گذشته متولیان صنعت برق به آن اشاره می‌شود، پدیده استخراج رمز ارز است.
در شرایطی سخنگوی صنعت برق، استخراج رمز ارزها را یکی از عوامل اساسی قطعی برق عنوان می‌کند که کل میزان برق مصرفی مراکز مجاز و غیر مجاز استخراج رمز ارز بر اساس شبکه بین‌المللی استخراج، حدود 2000 مگاوات برآورد می‌شود.
از طرفی از ابتدای خرداد ماه برق مورد استفاده مراکز مجاز استخراج رمز ارز قطع شده و میزان استفاده برق این پدید به 1700 مگاوات رسیده است. میزان مصرف استخراج رمز ارز در شرایط کنونی نزدیک به 3 درصد از کل اوج بار را به خود اختصاص می‌دهد.
قطعا استفاده غیر مجاز از مراکز استخراج رمز ارز امری غیر قانونی است اما میزان استفاده برق این مراکز به حدی نیست که استدلال ناتوانی در مقابله با آن مورد قبول افکار عمومی واقع شود.
نیروگاه‌های برقآبی از مدار تولید خارج شدند
یکی دیگر از دلایل ایجاد بحران گسترده قطعی برق مرتبط با مسئله کاهش بارندگی‌ها است. در شرایط کنونی 14.5 درصد از ظرفیت شبکه برق نصب شده کشور مرتبط با نیروگاه‌های برقآبی مستقر در سدهای کشور است.
کاهش بارندگی‌ها سبب شده تا مدیریت منابع آب با دقت بیشتر پیگری شده و خروجی سدهای کشور بسته شود.
بسته شدن خروجی سد زمینه توقف تولید برق نیروگاه‌های برقآبی را ایجاد می‌کند.
این در حالی‌ست که سال گذشته نیروگاه‌های برقآبی 9 درصد بیشتر از تعهد خود برق تولید کرده‌اند اما در سال جاری شاهد کمبود 3000 مگاواتی برق ناشی از تولید نیروگاه‌های برق آبی هستیم.
آیا سیاست مدیریت مصرف موفق به مدیریت بحران خاموشی می‌شود؟
در 8 سال اخیر سیاست‌های مدیریت مصرف برق و همچنین افزایش ظرفیت نصب شده نیروگاهی در دستور کار وزارت نیرو قرار داشته اما اولویت این وزات‌خانه مسئله مدیریت مصرف بوده است.
با توجه به اینکه میزان رشد اوج بار در سال‌های گذشته در حد 1 درصد کنترل شد اما به نظر می‌رسد در بحرانی که با مسئله کم‌آبی همراه شده است. اولویت سیاست‌های مدیریت مصرف به تنهایی پاسخگوی عبور بدون مشکل از دوره تابستان تلقی نمی‌شود.
نکته نگران‌کننده پیرامون مسئله برق آن است که احتمالا دوره گرمای هوا در سال جاری بسیار طولانی‌تر از سال گذشته باشد و تداوم خاموشی در مدت باقی‌مانده می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
فارغ از توجه مسئولان صنعت برق کشور برای مهیا کردن عبور بدون خاموشی از شرایط بحرانی، مردم نیز می‌توانند با صرفه جویی بیشتر در مصرف برق زمینه کاهش حجم بحران به وجود آمده را مهیا کنند.
به عبارت دیگر در شرایطی میزان مصرف برق در حد شرایط فعلی باقی‌بماند، نه تنها شاهد کنترل پدیده خاموشی در طول فصل گرما نخواهیم بود بلکه احتمال این بحران در روزهای آتی تشدید می‌شود.
فارس