«واگذاری مدیریت برخی آسیب‌ها به دستگاه‌هایی که توان کارشناسی و اجرای روش‌های علمی را ندارند، مثل وزارت کشور و ارشاد و ورود آنها به ماجرای طلاق و آسیب‌های اجتماعی»، یا «ناهماهنگی ارگان‌هایی مانند نیروی انتظامی در جمع‌آوری یکباره معتادان»؛ اینها مهم‌ترین انتقادهایی بود که روز گذشته در نشست هم‌اندیشی...
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی همراز به نقل از شهروند، اینها تنها انتقادات وزیر دولت یازدهم نبود. او از ضعیف بودن مدیریت پروژه‌های اجتماعی هم گلایه کرد و گفت: «بی‌تفاوتی عمومی نسبت به پدیده اعتیاد ایجاد شده است، این عادی‌انگاری از بروز حساسیت اجتماعی درخصوص اعتیاد کاسته است و متأسفانه در مدیریت پروژه‌های اجتماعی و به عبارتی مدیریت پروژه اجتماعی را بلد نیستیم و درواقع درمدیریت حل مسائل فرآیندی اجتماعی ضعیف عمل کردیم.» ربیعی با طرح این سوال که چرا مسائل و آسیب‌های اجتماعی نه‌تنها کنترل نمی‌شوند بلکه هر روز هم به وسعت‌شان اضافه می‌شود، ادامه داد: «درحال حاضر الگوی مصرف از سنتی تبدیل به صنعتی شده است، بررسی‌هایی که خودم انجام دادم، نشان می‌دهد که مشروب به‌عنوان متغیر واسط یا تشدید‌کننده در اعتیاد افراد نقش دارد.»
او همچنین به جلسه اخیر با رهبری درخصوص حضور ١١میلیون حاشیه‌نشین درکشور اشاره کرد: «معتقدم رابطه معناداری میان حاشیه‌نشینی و آسیب اجتماعی وجود ندارد، چراکه حاشیه‌نشینی همیشه آسیب همراه ندارد، من خود از حاشیه آمدم و امروز وزیر شده‌ام، آیا من آسیب هستم؟!»
ربیعی، در ادامه با بیان این‌که ۶۰درصد جرایم کشور مستقیم و غیرمستقیم با مصرف موادمخدر مرتبط است؛ به پذیرش روزانه ۷۰نفر در مراکز بازپروری اشاره کرد: «متأسفانه در شیوع‌شناسی و تغییر الگوی مصرف نتوانستیم رابطه خطی برقرار کنیم.» او صحبت‌های خود را با طرح این سوال که: «چرا درمهار اعتیاد موفق نمی‌شویم و هر روز درحال گسترش است؟» پایان داد.
عواملی که سلامت روان و اجتماع را مختل می‌کنند، سرعت نور دارند
انوشیروان محسنی بندپی، رئیس سازمان بهزیستی کشور هم در این نشست حضور داشت: «آلودگی هوا و آلودگی صوتی برهم‌زننده سلامت روان و جسم است که به‌عنوان یکی دیگر از آسیب‌های اجتماعی مطرح است، وجود تبعیض‌ها، بی‌توجهی به شایسته‌سالاری که در محیط‌های اداری ما وجود دارد، هم از دیگر عوامل برهم‌زننده سلامت جسم و روان است.» اینها بخشی از صحبت‌های بندپی است. او با بیان این‌که عواملی که سلامت روان و اجتماع را دچار اشکال می‌کنند، سرعت نور دارند، گفت: «تغییر در سبک زندگی و عوامل محیطی در این مسأله اثرگذار است تا حدی که هرچقدر عوامل ارثی قوی باشند، اما اگر عامل محیطی کنترل شود، اثر عوامل ارثی کم می‌شود و این رابطه به‌طور عکس هم وجود دارد.» براساس اعلام رئیس سازمان بهزیستی، بررسی‌ها نشان می‌دهد ٢٤درصد افراد ١٥ تا ٦٤سال به نوعی از اختلالات روانی مبتلا هستند: «متأسفانه نگاهی که به آسیب‌ها داشته‌ایم، اجتماع‌محور و کلان‌نگر نبوده و به جای این‌که یک بیمار را درجامعه ببینیم، به بیماری آن اندیشیده‌ایم و به پیشگیری خیلی اهمیت نداده‌ایم و اگر هم وجود داشته، برنامه‌محور نبوده است.»
طرح پایلوت مصرف موادمخدر به صورت مدیریت‌شده، موضوع دیگری است که محسنی بندپی به آن اشاره کرد: «این طرح در دنیا انجام شده و ما آن را به صورت پایلوت درکشور مطرح کردیم اما برخی‌ها می‌گویند چون دربهزیستی مطرح شده، اثرگذاری مناسب ندارد و باید در مراکز تحقیقاتی و با حضور اساتید انجام شود.» او با بیان این‌که هر‌سال ٣٠هزار کودک معلول متولد می‌شود، گفت: «در رابطه با چنین آسیب‌هایی به بهزیستی ایراد می‌گیرند و می‌گویند تولیت نظام سلامت جای دیگری است و چرا بهزیستی آن را انجام می‌دهد، ما نمی‌توانیم هرساله آسیب‌ها را ٥درصد کاهش دهیم، اما باید کاری کنیم که حداقل جلوی سرعت آن را بگیریم.»
٢١هزار‌میلیارد تومان؛ هزینه هر‌سال مصرف مواد مخدر
محمدرضا محمدی، رئیس مرکز تحقیقات روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم از دیگر سخنران‌های این نشست بود. براساس اعلام محمدی، ٧٤درصد موادمخدر مصرفی درکشور سنتی و ٢٦درصد صنعتی است که ١٤هزار‌میلیارد تومان برای مصرف موادمخدر سنتی و ٧هزار‌میلیارد تومان برای مصرف موادمخدر صنعتی هزینه می‌شود: «همه اینها درحالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد روش‌های ترک موادمخدر که بر پیشگیری بیشتر تأکید دارد، ١٠ تا ٣٠درصد موفقیت‌آمیز است و در زمینه مبارزه با موادمخدر، ٤هزار شهید و ١٢هزار جانباز داده‌ایم.»
وی، عامل دیگر موثر بر آسیب‌های جسمی و روانی جامعه را تصادفات اعلام کرد: «در سال گذشته ١٦هزارو٥٠٠ مورد مرگ‌ومیر و ٣٠٠هزار مصدوم داشته‌ایم و روزانه ٤٥نفر بر اثر تصادفات کشته می‌شوند. همچنین در ١٠سال گذشته، ٢١٠هزار فوتی و ٤میلیون مجروح و مصدوم داشته‌ایم که بر سلامت جسمی و روانی جامعه اثرگذار است.»
محمدی به بیماری ایدز و حاشیه‌نشینی به‌عنوان دیگر عوامل تأثیرگذار در ایجاد آسیب‌ها اشاره کرد و افزود: «به نظر می‌رسد درقدم اول آسیب‌ها را می‌توانیم کاهش دهیم اما اگر سیستماتیک و ادامه‌دار نباشد، درمان موثر نخواهیم داشت.»
او به چالش‌های آسیب‌های روانی و اجتماعی درکشورهای جهان سوم پرداخت و گفت: «در این جوامع قبول و رد صد‌درصدی روش‌های علمی و صنعتی، افراط و تفریط کارشناسان و دنباله‌روی مردم از روش‌های خرافات و سرگردان‌شدن آنها از نشانه‌های این جوامع است. مجموعه‌ای از کشورها باید با همکاری یکدیگر برای مقابله با برخی از آسیب‌ها مثل موادمخدر همکاری کنند. این درحالی است که پوشش برنامه‌های مبارزه با موادمخدر ٥درصد است.»
او به میزان مصرف سیگار درکشور هم اشاره کرد: «سالانه ٢١میلیارد نخ سیگار دود می‌شود و ٢برابر هزینه مصرف موادمخدر صرف درمان می‌شود.»
رئیس مرکز تحقیقات روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، به نکته دیگری اشاره کرد. او گفت که واگذاری مدیریت برخی آسیب‌ها به دستگاه‌هایی که توان کارشناسی و اجرای روش‌های علمی را ندارند، اشتباه است: «اگر امروز طلاق را به وزارت ارشاد واگذار کرده‌اند، کاری اشتباه است؛ چراکه این وزارتخانه چه می‌تواند انجام دهد یا اگر آسیب‌های اجتماعی به وزارت کشور داده شده، امری اشتباه است؛ چراکه این وزارتخانه مسئولیت حفظ امنیت را دارد.»
محمدی ادامه داد: «از طرفی ناهماهنگی ارگان‌ها وجود دارد، نیروی انتظامی هرچند وقت یکبار تصمیم می‌گیرد ٥٠٠ معتاد جمع‌آوری کند و به بهزیستی بدهد. آیا بهزیستی می‌تواند آنها را مشاوره و درمان کند؟ آیا بهزیستی با معجزه می‌تواند کاری از پیش ببرد؟ دراین صورت نه‌تنها آسیب‌ها کم نمی‌شود بلکه افزایش هم می‌یابد. متأسفانه برخی از درمانگران، پزشکان، روانپزشکان و سازمان‌ها زحماتی که می‌کشند، درجهت کنترل آسیب‌ها نیست بلکه باعث سرعت بیشتر و دامن زدن به آن می‌شوند.»