خبرهای منتشر شده در برخی از رسانه‌ها حاکی از آن است که وام ازدواج در سال آینده تغییری نخواهد کرد. وامی که قرار بود به زوج‌های جوان برای شروع زندگی کمک کند با توجه به افزایش تورم و قیمت‌های سرسام‌آور شاید هزینه یک مراسم یا خرید یک یخچال و اجاق گاز شود و در واقع به جز بدهکار کردن زوجین در ابتدای...
به گزارش همراز نیوز به نقل از صبح نو ،جالب این است که سالانه هزینه‌هایی از سوی دولت انجام می‌شود که می‌توان با مدیریت آن‌ها راه پیش پای جوانان برای ازدواج و تشکیل زندگی را هموار کرد.باوجود تصویب افزایش وام ازدواج 15 میلیون تومانی در کمیسیون تلفیق بودجه 97، نمایندگان مجلس پیشنهاد وام 20 میلیون تومانی ازدواج را نیز مطرح کرده‌اند که قرار است در زمان بررسی لایحه بودجه در صحن علنی مجلس مطرح و به رأی گذاشته شود. البته با توجه به تعداد متقاضیان و ردیف بودجه‌ای که بانک مرکزی برای پرداخت وام ازدواج در نظر گرفته است، تصویب وام ازدواج 20 میلیون تومانی تا حدودی بعید به نظر می‌رسد.
وام ازدواج سرگرم کردن مردم است
دکتر مصطفی اقلیما، رییس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران با انتقاد از وضعیت وام ازدواج در کشور به روزنامه «صبح‌نو» می‌گوید: «وقتی بحث فرهنگی ازدواج مطرح می‌شود گروهی دور هم جمع شده و بودجه‌ای می‌گیرند تا صرف تحقیق کنند که تأثیری در ازدواج ندارد. وام هم باعث ازدواج نمی‌شود. در کشورهای پیشرفته‌ای مثل آمریکا و کشورهای فقیری مثل بنگلادش چیزی به نام وام ازدواج وجود ندارد، این سرگرم کردن مردم است.»او با تأکید بر اینکه دولت‌ها موظف به تولید کار هستند، اضافه می‌کند: «وقتی افراد کار و درآمد داشته باشند خودشان برای ازدواج اقدام خواهند کرد، مگر با 15 میلیون کسی می‌تواند ازدواج کند؟ امروز یک جوان باید حداقل 50 میلیون تومان داشته باشد تا بتواند ازدواج کند اما اگر کار نداشته باشد فردای آن روز حتماً کارشان به طلاق خواهد رسید. معتقدم اگر دولت می‌خواهد برای افزایش ازدواج تلاش کند باید به جای دادن وام، شغل
ایجاد کند.»
هزینه‌ها فرصت ازدواج نمی‌دهد
اقلیما معتقد است: «دولت مشکلات زیادی دارد و نمی‌خواهد با مشکل دیگری درگیر باشد از این‌رو بحث وام را باز می‌کند، من این سؤال را مطرح می‌کنم که چرا آمار طلاق افزایش پیدا کرده است؟ فردی که حقوق نمی‌گیرد و بیکار است چطور باید قسط وام را بدهد؟ حقوق پایه اعلام شده یک میلیون و 100 هزار تومان زمانی که خانه با اجاره کمتر از یک میلیون تومان در تهران پیدا نمی‌شود، چگونه فرد باید با این مبلغ اجاره، هزینه خورد و خوراک و معیشت را تأمین کند؟»
او با بیان اینکه در شرایطی که تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان بیکارند و کارگاه‌های کوچک و کارخانجات در حال تعطیلی هستند و افزایش میزان وام ازدواج در واقع بیشتر شدن مشکلات خانواده‌هاست، تأکید می‌کند: «اگر مبلغ وام 25میلیون تومان باشد چه کسی ضامن آن خواهد شد جز پدر یا مادر فرد که کارمند است و زمانی که خود فرد توانایی پرداخت نداشته قطعاً ضامن باید پرداخت کند که ضامن هم کارمند است و بدین ترتیب مشکلات بیشتری ایجاد خواهد شد.»
رییس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به اینکه وام را افراد طبقه دو و سه جامعه می‌گیرند، اضافه می‌کند: «اگر واقعاً تفکر ما ازدواج جوانان است باید شغل ایجاد کنیم، اگر شغل به‌وجود آید هیچ نیازی به کمک برای ازدواج نیست و خود فرد ازدواج می‌کند اما زمانی که به گفته بانک مرکزی تورم به 21درصد می‌رسد ولی مسکن 300 درصد، خوراک و پوشاک از 100 تا 200درصد گران می‌شود یک فرد بیکار نمی‌تواند تشکیل زندگی بدهد.»
ریشه‌یابی کنیم
اقلیما با بیان اینکه هر اتفاقی که در کشور می‌افتند معلولی از علت‌ها هستند و باید به ریشه‌یابی عوامل توجه شود، می‌گوید: «مسلماً برای هر اتفاقی، عوامل و عللی وجود دارد که تا حل نشود این مشکلات ادامه خواهد یافت، ما هیچ وقت به‌دنبال علت نرفتیم، علت کاهش آمار ازدواج بیکاری، فقر و نداشتن درآمد است و با این مبالغ وامی مشکلی حل نمی‌شود. در مرحله نخست باید شغل، امنیت شغلی و درآمد حل شود؛ آن وقت است که می‌توانیم برنامه‌ریزی کنیم که ببینیم پنج سال آینده به کجا خواهیم رسید. متأسفانه به نظرم در حال حاضر هیچ‌کس چشم‌اندازی برای آینده ندارد.»
اقتصاد، اساس زندگی است
امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس نیز درباره تأثیر مشکلات اقتصادی در افزایش یا کاهش ازدواج به روزنامه «صبح‌نو» می‌گوید: «اقتصاد، اصل، اساس و زیربنای همه موضوعات بوده و همه چیز به اقتصاد وابستگی دارد و همه چیز از اقتصاد شکل می‌گیرد. المان‌های شیوه زندگی، ازدواج، طلاق و رفتار اجتماعی می‌تواند تحت تأثیر این اصل قرار تغییر کند.
براساس آنچه که جامعه‌شناسان مطرح می‌کنند ذهنیت مردم جهان امروز برپایه تأمین مادیات می‌چرخد.» او اضافه می‌کند: «تاریخ به سه دوره عقلانی، شهودی و حسی_مادی تقسیم می‌شود و در همه این دوران‌ها ذهن و فکر مردم مادیات بوده است. بنابراین می‌توان گفت در موضوع افزایش ازدواج هم مسأله پول مهم و تأثیرگذار است. اقداماتی که تا امروز انجام شده یا حتی وام‌هایی که در این باره تخصیص یافته کافی نبود و نیست.»
اشتغال، شرط افزایش ازدواج
این جامعه‌شناس با تأکید بر اینکه نباید فراموش کرد که برای توسعه ازدواج، نخستین گام ایجاد اشتغال است، می‌افزاید: «اصل و اساس بودجه‌ای که رییس‌جمهوری به مجلس تحویل داد باید اشتغالزایی در جامعه باشد، چراکه با بیکاری گسترده‌ای روبه‌رو هستیم و بیش از سه میلیون بیکار داریم و همین موضوع میزان ازدواج را کاهش و میزان طلاق را افزایش می‌دهد.» او با بیان اینکه فرهنگ‌سازی پیش از تأمین اقتصادی نمی‌تواند راهگشا باشد، معتقد است: «متأسفانه در گوشه و کنار دولت سازمان‌هایی درست شده بعضاً در حوزه‌های فرهنگی فعالیت دارند که قادر به اداره امور و تأمین بودجه خود نیستند تقاضای بودجه از دولت می‌کنند، همانطور که آقای جهانگیری گفت بودجه در چنین شرایطی لقمه، لقمه می‌شود. اگر واقعاً نیت این است که جوانان زودتر ازدواج کنند باید این بودجه‌های فرهنگی به سمت کمک به جوانان
برگردد.»
نیازمند مدیریت بحران شود
قرایی‌مقدم با بیان اینکه وضعیت کشور بسیار حساس است و در شرایط تحریم قرار داریم، توضیح می‌دهد: «اگر از اشتغالزایی دور شویم امکان تشدید بحران بیشتر می‌شود. دولت باید سیاست مدیریت اعتراضات را در نظر بگیرد. نمی‌توانیم بگوییم مشکلات اقتصادی مهم نیست و باید به ازدواج بپردازیم. بنابراین اینجاست باید در رسیدگی به مشکلات مهم و غیرمهم را در نظر گرفت.» او در پاسخ به این سؤال که می‌توان این‌گونه استنباط کرد که در شرایط حاضر فرهنگ‌سازی نمی‌تواند نقش مؤثری در افزایش اشتیاق جوانان به ازدواج مؤثر باشد، می‌گوید: «فرهنگ‌سازی زمینه فکری را آماده می‌کند اما وقتی زمینه فکری ایجاد شود و فرد بیکار است امکان ازدواج نخواهد داشت. ما باید اساس ازدواج که شغل و درآمد فراهم کنیم، حتی زمانی که وام 15 میلیونی یا حتی بیشتر داده شود ولی اشتغالی وجود نداشته باشد بازهم آن ازدواج محکوم به طلاق است. این مبلغ به هیچ دردی نمی‌خورد. باید ایجاد اشتغال در اولویت اصلی دولت قرار بگیرد.»
او تأکید می‌کند: «از طرفی امروز خانواده‌ها، خانواده گسترده‌ای نیستند که زیر بال و پر دختر و پسر را بگیرند. پدر و مادرها خودشان درگیر مشکلات جدی اقتصادی هستند. امروز زندگی بر اساس مادیات می‌چرخد و اصل آن هم اشتغال است. جامعه به‌خاطر موضوع کمک به ازدواج اعتراض نمی‌کند اما به‌دلیل مشکل اقتصادی اعتراض خواهد کرد. به نظرم جامعه در حال جوشش است و این موضوع الان خیلی جدی مطرح نمی‌شود.»
فرهنگ‌سازی از طریق برگزاری نشست‌های تخصصی در مجلس یا وزارت‌ها و سازمان دیگر تا زمانی که وضعیت اقتصادی به ثبات نرسد و فضایی برای اشتغال و درآمد پایدار جوانان فراهم نشود نمی‌تواند در مقابل کاهش میل ازدواج بایستد. وام 15 یا 20 یا حتی بالاتر شاید مسکن باشد اما با بدهکار کردن جوانان در ابتدای زندگی فشار عصبی و استرس زیادی را به آن‌ها وارد می‌کند و زمانی‌که نداشتن امنیت شغلی و نگران از بیکار شدن، افزایش دائمی و بی‌رویه قیمت‌ها، وعده‌های توخالی مسوولان برای بهبود وضعیت اقتصادی نیز بر نگرانی‌های افراد اضافه می‌شود، دیگر میلی برای ازدواج باقی نمی‌ماند.