رهبر معظم انقلاب اخیراً در سخنانی تلنگری به فعالیت مهدهای کودک زدند تا با توجه به نبود متولی واحد در این حوزه بازهم این سؤال در افکار عمومی ایجاد شود که متولی آموزش‌وپرورش کودکان کیست؟
خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: «مهدکودک هم فقط یک مرکز خدماتی نیست که بچّه را حفظ کنند و خدمت بدهند، بلکه به یک معنا مرکز آموزشی و پرورشی است، منتها با زبان خاصّ خود، با شیوه خاصّ خود. وقتی که ما می‌گوئیم برای مهدکودک‌ها برنامه داشته باشید، به طریق اولیٰ پیش‌دبستانی‌ها اهمیت پیدا می‌کنند. پیش‌دبستانی هم جای بسیار مهمّی است، آنجا هم فکر لازم دارد، باید فکر کنید، برای آن برنامه فراهم بکنید و برای بچّه‌ها که حالا به طور طبیعی همه از پیش‌دبستانی عبور می‌کنند -که سابق این جور نبود- این را جوری اداره کنید که ان‌شاءالله اینجا بتوانند از این فرصت استفاده کنند»؛ اینها بخشی از سخنان مقام معظم رهبری که یازدهم شهریور، در ارتباط تصویری با رؤسا و مدیران آموزش‌وپرورش بیان و از رها بودن مهدکودک‌ها، ابراز تأسف کردند.
رها بودن وضعیت مهدهای کودک را می‌توان به‌خوبی از روی تعدد آن به‌ویژه در سال‌های اخیر مشاهده کرد؛ جایی که نهادها، سازمان‌ها و افراد مختلف با سلیقه‌های متنوع اعتقادی و فرهنگی اقدام به راه‌اندازی مهدهای کودک مشارکتی، غیرانتفاعی و … و حتی مهدهای صرفاً آموزشی همچون مهدهای آموزش زبان انگلیسی کرده‌اند و با تبلیغ‌های فراوان، کودک سپاری به مهدها به نشانه‌ای از سطح بالای فرهنگی و جلوه‌ای از تجمل‌گرایی تبدیل‌شده است.
حال این سوال مطرح می‌شود که آیا می‌توان روش‌های غیرمستقیم تربیتی موردنیاز در این مرحله از رشد همچون بازی، قصه و اعتمادسازی را بدون داشتن مفاهیم و محتوای یکسان و الگو، با تکیه بر مربیانی که معمولاً با اولویت دستمزد کمتر و تنها با گذراندن چند دوره آموزشی کوتاه‌مدت، جذب می‌شوند، به شکل مؤثری بر روی کودکان پیاده نمائیم؟
تفاوت در نوع برنامه‌ها و آموزش‌ها در مهدهای کودک و پیش‌دبستانی
مینا کریمی مادر مشهدی، در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: هیچ مادری دوست ندارد فرزندش را از خود دور کند ولی شرایط کاری امروز جامعه و کارکردن پدر و مادر، این امر را اجتناب‌ناپذیر کرده است.
وی که پسر خردسالش را تا قبل از شیوع کرونا به مهد می‌فرستاده افزود: تفاوت در نوع برنامه‌ها و آموزش‌ها در مهدهای کودک و پیش‌دبستانی به‌گونه‌ای است که خیلی اوقات، والدین مجبور می‌شوند تا فرزند خود را بدون تغییر، برای چند سال در یک مهد بگذارند چون معمولاً آسیب‌های تغییر مهد به دلیل تفاوت در محتواهای آموزشی بیشتر است.
مهدهای کودک رهاشده و بدون متولی و نظارت مؤثری هستند زهرا سادات حسینی مادر دختربچه پنج‌ساله رشتی است که برای ثبت‌نام در مهدهای کودک دچار وسواس شده است و در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: وقتی اولویت مهدهای کودک، گذاشتن موسیقی‌های نامتعارف کودکان است، چگونه می‌توانم فرزندم را با خیالی آسوده روانه مهدکودک کنم.
وی با بیان اینکه مهدهای کودک رهاشده و بدون متولی و نظارت مؤثری هستند، افزود: در شهر مهدهایی با رویکرد قرآنی نیز وجود دارد اما به جهت کم بودن تعداد آن‌ها و دور بودن مسیر منزل تا این مهدها، دسترسی به آن‌ها مقدور نیست.
ضرورت کسب مهارت‌های اجتماعی، احساسی، شناختی، حرکتی و علمی
راحله یساقی که از سال ۱۳۸۷ به‌عنوان مربی و مدیر در حوزه مهدکودک و پیش‌دبستانی فعالیت دارد در گفتگو با خبرنگار مهر، نداشتن یک متولی یکسان را مهم‌ترین مشکل مهدکودک‌ها در کشور بیان و اظهار کرد: معمولاً سازمان‌ها، نهادها و دستگاه‌های مختلف اقدام به راه‌اندازی مهدکودک می‌کنند و هرکدام بر اساس اهداف و محتواهای آموزشی خاص خود، آموزش می‌دهند.
وی با بیان اینکه کودکان، مهدکودک‌ها را به‌عنوان اولین نهاد اجتماعی پس از خانواده‌ها تجربه می‌کنند، تصریح کرد: به‌رغم اهمیتی که مهدکودک و پیش‌دبستانی در رشد و تربیت کودک دارد اما نبود متولی خاص و الگوی یکسان آموزشی و تربیتی، مشکلاتی را برای این کودکان در زمان ورود به مدارس به همراه دارد.
حوریه علیزاده مدیر و مؤسس یک دبستان و پیش‌دبستانی شهر گناباد هم در گفتگو با خبرنگار مهر، بر ضرورت آمادگی کودکان، یک سال قبل از ورود به مدرسه تأکید کرد و افزود: علاوه بر شادابی، نشاط و تفریحی که برای نوآموزان در پیش‌دبستانی در نظر گرفته می‌شود، باید مفاهیمی در زمینه مهارت‌های اجتماعی، احساسی، شناختی، حرکتی و علمی نیز به آن‌ها آموزش داده شود.
وی که سابقه‌ای ۲۷ ساله دارد، تصریح کرد: آموزش پیش‌دبستانی می‌تواند یک کودک و نوآموز را مشتاق به تحصیل کند یا در اثر برخورد نادرست یک مربی، برای همیشه از درس متنفر شود.
اهمیت هفت سال اول زندگی در شکل‌گیری شخصیت کودک
یک کارشناس فرهنگی و مذهبی در گفتگو با خبرنگار مهر به اهمیت هفت سال اول زندگی در شکل‌گیری شخصیت کودک اشاره و اظهار کرد: تربیت در سال‌های اول زندگی، نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت کودک دارد.
حجت‌الاسلام حسین امامی افزود: با توجه به تغییرات روحی، جسمی و عقلی که از ابتدای تولد به‌تدریج در انسان ایجاد می‌شود، اشکال تربیت هم متفاوت است.
وی ادامه داد: هفت سال اول به‌اندازه‌ای اهمیت دارد که شخصیت فرد در همین زمان شکل می‌گیرد و برخی از روانشناسان مشهور هم معتقدند که کودک در ۵ و ۶ سالگی، نسخه کوچکی از جوانی است که بعدها خواهد شد.
این استاد حوزه و دانشگاه، محبت والدین نسبت به فرزندان را از مهم‌ترین نکات تربیتی هفت سال اول زندگی برشمرد و تصریح کرد: امنیت بچه‌ها هم باید در این دوره تأمین شود؛ امنیت روانی بچه‌ها یعنی اینکه حتی‌الامکان فرزند از مادر خودش جدا نشود، چون جدایی فرزند از مادر موجب ایجاد احساس ناامنی در او می‌شود.
حجت‌الاسلام امامی، دعواهای والدین را یکی دیگر از عوامل برهم زدن آرامش روانی فرزندان عنوان و تأکید کرد: دعواهای پدر و مادر در خانه، امنیت بچه‌ها را زیر سوال می‌برد و تا زمانی که خود والدین، آرامش روانی نداشته باشند، فرزندانشان هم آرامش نخواهند داشت.
ضرورت مشخص شدن یک متولی برای مهدهای کودک
سید علی آقازاده نماینده رشت در مجلس نیز در خصوص فرمایشات رهبر معظم انقلاب و هشدار ایشان به وضعیت مهدکودک‌ها نیز به خبرنگار مهر گفت: یکی از مشکلات مهم مهدهای کودک این است که متولی خاصی ندارند و دائماً بین سازمان بهزیستی و آموزش‌وپرورش سرگردان هستند.
پذیرفتن یک وزارتخانه به‌عنوان متولی مهدهای کودک می‌تواند نظارت را تسریع و از تعدد سیاست‌گذاری‌ها جلوگیری کند عضو کمسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نفوذ را از اهداف شوم دشمنان دانست و افزود: پذیرفتن یک وزارتخانه به‌عنوان متولی مهدهای کودک می‌تواند نظارت را تسریع و از تعدد سیاست‌گذاری‌ها جلوگیری کند.
وی تأکید کرد: این روند می‌تواند در کیفیت کار مهدهای کودک تأثیر به سزایی داشته باشد.
نماینده رشت در مجلس در ادامه با تأکید بر لزوم توجه به کیفیت آموزش و امکانات موجود در مهدهای کودک، گفت: حضور مربیان متخصص و کار بلد در امر آموزش در این امر حائز اهمیت بوده و نقش مهمی دارد، چراکه پایه‌های اولیه شکل‌گیری آموزش تربیتی، اجتماعی، اخلاقی کودکان را شکل می‌دهند.
محمدرضا احمدی دیگر نماینده رشت در مجلس نیز با اشاره به نبود یک متولی مسئول در بحث مهدکودک‌ها به خبرنگار مهر، گفت: باید بحث مجوز و آموزش در مهدهای کودک تعیین تکلیف شده تا از پراکندگی وظایف و مسئولیت جلوگیری شود تا از این حالت ولنگاری بیرون بیاید.
و اما در این گزارش به صورت مشروح به وضعیت مهدهای کودک در برخی استان‌ها می‌پردازیم.
بازار کساد مهدهای کودک اصفهان / اما و اگرهای واگذاری به آموزش و پرورش
در استان اصفهان بالغ‌بر ۷۵۰ مهدهای کودک زیر نظر اداره کل بهزیستی استان اصفهان، مسئولیت نگهداری و آموزش بالغ‌بر چهل هزار شیرخواره شش‌ماهه تا قبل از ورود به دبستان را دارد.
در خیابان آپادانا بر روی دیوار خانه‌ای دو طبقه نماد فیل نقش بسته است و تابلو نام مهد کودک و پیش دبستانی را با همان فرمت خط نستعلیق و به رنگ آبی بر سر در خانه زده شده که نشان می‌دهد این مهدکودک زیر نظر اداره کل بهزیستی اصفهان است. زنگ خانه‌ای را می زنم که به یکی از لاکچری ترین مهدهای کودک اصفهان شناخته شده است. شهریه بالا و تجهیزاتی که در اتاق‌هایی نصب شده است نشان می‌دهد طبقه‌ای خاص می‌توانند در این مهدکودک ثبت نام کنند.
ازآنجا راهی چند خیابان آن‌طرف‌تر می‌شوم، این یکی خانه‌ای کلنگی است که در بدو ورود در از پشت قفل‌شده است. در را باز می‌کنم و وارد حیاطی می‌شوم که با موکت‌های چمن نما پوشیده شده است. در گوشه حیاط باغچه‌ای از درخت مو و سیب به چشم می‌زند و کنار نرده‌های رنگین با استفاده از وسایل بازیافتی گلدان‌هایی آویزان هستند. در گوشه حیاط سرسره زهوار دررفته‌ای که به‌زور رنگ سرپا مانده وجود دارد.
کرونا بازار این مهدکودک را هم کساد کرده است. خبری از شور و شوق بچه‌ها نیست. پشت در شیشه‌ای که به راهرو و دو کلاس مهدکودک ختم می‌شود می‌ایستم. مربی در را باز می‌کند و پس از چک کردن تب و پاشیدن محلول ضدعفونی‌کننده وارد ساختمانی می‌شوم که با نقاشی و کاردستی‌های بچه‌ها تزئین شده است.
رؤیا نم نبات، دکترای روانشناسی کودک دارد و مدیر همین مهدکودک و پیش‌دبستانی است که تعداد نوآموزانش به یک‌سوم کاهش‌یافته است.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در ارتباط با حال و هوای این روزهای مهدهای کودک اظهار داشت: دوران کودکی بسیار مهم است و شاید بتوان از کودکی به‌عنوان مهم‌ترین دوران زندگی هر انسانی یاد کرد.
کودکان خلاق و پرسشگر در گرو آموزش غیرمستقیم
نم نبات با تأکید بر اینکه متأسفانه برخی از واحدهای مهدکودک تنها جنبه نگهداری دارند، گفت: اینکه از این فرصت بتوان با آموزش غیرمستقیم کودکان را خلاق و پرسشگر پرورش داد، مهم است. فعالان حوزه کودک در هر بستری اعم از بهزیستی و آموزش‌وپرورش نباید با تأسیس مرکزی صرفاً به نگهداری کودکان بسنده کنند بلکه باید زمینه رشد و خلاقیت کودکان را فراهم کنند.
آموزش‌وپرورش دو رکن اساسی در دوران کودکی است اما متأسفانه عده‌ای با ایجاد موسسه‌هایی که از حداقل دانش دوران کودکی برخوردار هستند و برنامه‌ای برای آموزش‌وپرورش کودکان ندارند وی افزود: در این راستا برای فعال شدن مهدهای کودک می‌توان به این نکته توجه کرد که هرکس با بضاعتی اندک و گذراندن دوره‌ای یک‌ماهه می‌تواند مدرک مربیگری مهدکودک بگیرد و محلی را اجاره کند و فعال حوزه کودک شود.
دراین‌ارتباط معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه در استان اصفهان بالغ‌بر ۷۵۰ مهدکودک زیر نظر اداره کل بهزیستی استان اصفهان است، اظهار داشت: با شیوع کرونا در سال تحصیلی جاری بسیاری از مهدکودک‌های استان اصفهان با ورشکستگی مواجه شدند. تا امروز بالغ‌بر ۹۹ مهدکودک درخواست تعطیلی موقت یک‌ساله دادند.
بحران مالی مهدهای کودک در شرایط کرونایی
مجتبی ناجی با اشاره به اینکه برخی از مهدهای کودک با ۱۰ درصد ظرفیت و برخی هم با ۲۰ درصد ظرفیت به فعالیت مشغول‌اند، تصریح کرد: در خوش‌بینانه‌ترین حالت مهدهای کودک می‌توانند هزینه‌های جاری خود را تأمین کنند و بسیاری از واحدهای مهدکودک با بحران‌های مالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
پیرو سخنان رهبر معظم انقلاب سازمان بهزیستی آمادگی کامل خود را در واگذاری مهدهای کودک از بدو تولد تا شش‌سالگی به آموزش‌وپرورش اعلام کرده است وی افزود: پیرو سخنان رهبر معظم انقلاب سازمان بهزیستی آمادگی کامل خود را در واگذاری مهدهای کودک از بدو تولد تا شش‌سالگی به آموزش‌وپرورش اعلام کرده است.
ناجی با اشاره به اینکه وزارت آموزش‌وپرورش در حال بررسی زیرساخت‌های این واگذاری است، گفت: مقررشده نشست‌هایی در سطح ملی و کلان برای واگذاری مراکز مهدکودک زیر نظر بهزیستی به وزارت آموزش‌وپرورش برگزار شود.
وی اضافه کرد: تا این لحظه مراکز مهدکودک در استان اصفهان طبق سنوات گذشته به فعالیت مشغول‌اند. طبق ماده ۲۶ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت سازمان بهزیستی مکلف به صدور مراکز مهدکودک تا ۶ سالگی است، چنانچه قوه قانون‌گذار سازمان بهزیستی را از این مسئولیت معاف کند متولی مراکز مهدکودک وزارت آموزش‌وپرورش خواهد شد.
واگذاری مراکز مهدکودک زیر نظر بهزیستی به آموزش‌وپرورش تصمیمی در سطح کلان است
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش‌وپرورش استان اصفهان هم با تأکید بر اینکه واگذاری مراکز مهدکودک زیر نظر بهزیستی به آموزش‌وپرورش تصمیمی در سطح کلان است، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در حال حاضر اداره کل آموزش‌وپرورش استان اصفهان متولی کودکان ۴ تا ۶ سال در مقطع پیش‌دبستانی است.
شهین جوانی افزود: با توجه به توصیه مقام معظم رهبری لازم است در یک عزم ملی در سطح کلان تصمیم‌گیری برای سپردن مراکز مهدکودک به آموزش‌وپرورش اتخاذ شود.
وی ادامه داد: با اضافه شدن مجموعه بهزیستی به آموزش‌وپرورش لازم است زیرساخت‌ها فراهم شود که یکی از این زیرساخت‌ها نیروی انسانی است که قطعاً برای اجرایی شدن این مهم اقدامات کارشناسی در سطح کلان انجام می‌شود.
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش‌وپرورش استان اصفهان اضافه کرد: متأسفانه در سال تحصیلی جدید، با افت ۲۲.۵ درصدی ثبت‌نام در مقطع پیش‌دبستانی مواجه بودیم و در مقاطع پیش‌دبستانی یک و دو بالغ‌بر ۱۳ هزار و ۷۰۰ ثبت‌نام کرده‌اند؛ این در حالی است که در سال گذشته این آمار ثبت نامی بیش از ۶۰ هزار نفر بود.
اهمیت دوران پیش‌دبستانی در راستای ارتقای ضریب هوشی نوآموزان بر کسی پوشیده نیست، درواقع کودکانی که دوران پیش‌دبستانی را می‌گذراند ازنظر مهارت‌های کلامی و غیرکلامی، حرکتی ارتقا پیدا می‌کنند اما متأسفانه در سال تحصیلی جدید با عدم استقبال از مراکز پیش‌دبستانی برای ورود نوآموزان به پایه اول در سال آینده با چالش‌های جدی مواجه خواهیم شد که باید در این زمینه تصمیمات جدی اتخاذ شود.
رهاشدگی آموزش در مهدهای کودک کرمان / غرب زدگی به جای آموزش بنیادی
۷۳۳ مهدکودک در استان کرمان کار آموزش کودکان قبل از ورود به دبستان را بر عهده‌دارند اما سوال اساسی این است که نحوه آموزش به کودکان در سنی که شخصیت و تفکر آن‌ها در حال شکل‌گیری است مطابق کدام الگو و سند تدوین‌شده انجام می‌شود.
نگرانی از جریان نفوذ در سیستم آموزش و تربیتی دانش آموزان در مدارس در حالی با مطرح‌شدن سند ۲۰۳۰ طی سال‌های اخیر افزایش یافت که روند آموزش در مهدهای کودک هم نگرانی‌های قابل‌توجهی در راستای نحوه آموزش در مهدکودک‌ها به همراه داشته است.
در حالی متولی مشخصی برای نظارت بر نحوه آموزش‌ها وجود ندارد که عملاً روش‌های آموزشی هیچ شباهتی به اصالت فرهنگ ایرانی و اسلامی ندارد و هرروز بیشتر از نوع نظام تربیتی در مدارس فاصله می‌گیرد.
هرچند که می‌توان مهدهای قرآنی را نیز در بین لیست مهدهای استان کرمان پیدا کرد اما غالب مهدهای استان نوع آموزش‌ها و محتوای آن‌ها تناسبی با دبستان ندارد و رد پایی سند تحول بنیادین در این مراکز به‌سختی قابل‌مشاهده است.
زهرا پور قربان، کارشناس ارشد جامعه‌شناسی در گفتگو با مهر اظهار داشت: آموزش‌هایی که در مهدهای کودک به کودکان ارائه می‌شود جای سوال دارد و می‌توان امن‌ها را با سند ۲۰۲۳ مقایسه کرد.
وی بیان کرد: متأسفانه هیچ دستگاهی بر نوع آموزش‌ها و محتوا نظارت ندارد و کسی هم جوابگو نیست.
رهاشدگی آموزش در مهدهای کودک
پور قربان گفت: درواقع تأثیری که مهدهای کودک بر کودکان می‌گذارند بسیار عمیق‌تر از تأثیر تربیتی و فرهنگی در سال‌های ابتدایی دبستان است اما رهاشدگی در این بخش به‌شدت دیده می‌شود.
وی ادامه داد: آن‌قدر که در برخی از مهدها روی موسیقی تأکید می‌شود روی آموزش مسائل دینی وقت نمی‌گذارند.
روند نظارت آموزشی بر مهدها باید تعیین تکلیف شود و آموزه‌ها به‌صورت یکپارچه و یک‌شکل ارائه شوند و مهدها به‌صورت خودسرانه برخی از آموزش‌های را وارد مهدها نکنند وی بیان کرد: روند نظارت آموزشی بر مهدها باید تعیین تکلیف شود و آموزه‌ها به‌صورت یکپارچه و یک‌شکل ارائه شوند و مهدها به‌صورت خودسرانه برخی از آموزش‌های را وارد مهدها نکنند.
وی گفت: در حال حاضر مشخص نیست بهزیستی در این زمینه متولی است یا آموزش‌وپرورش و مربیان مهدها نیز بعضاً بدون طی کردن دوره‌های آموزشی متناسب با حساسیت شغلی به‌سادگی موارد مهدها می‌شوند.
مهدهای کودک تحت نظارت آموزش‌وپرورش قرار گیرد
عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم کرمان و راور در مجلس نیز در گفتگو با مهر ضمن اشاره به لزوم اجرای دقیق سند تحول در نظام آموزشی گفت: باید با توجه به سخنرانی اخیر مقام معظم رهبری در راستای ارتقا سیستم آموزشی گام برداریم.
محمدمهدی زاهدی افزود: در این راستا طرحی پیشنهاد داده‌شده است که مطابق با آن مواردی در خصوص مدارس غیردولتی و مهدهای کودک پیشنهادشده است و پیشنهاد مشخص ما در خصوص مهدهای کودک نیز نقش‌آفرینی مستقیم آموزش‌وپرورش است.
وی تصریح کرد: اجرای سند تحول بنیادی در بحث آموزش امری ضروری است و در این خصوص باید شاهد یک برنامه‌ریزی عملیاتی باشیم و تأثیر عملی آن را ببینیم.
مطالبه بسیاری از والدین کودکان تحول در خصوص نحوه آموزش در مهدهای کودک است و باید منتظر بود و دید عملاً مسئولان مرتبط با آموزش چه راهکاری برای تحویل جدی آموزش‌ها در مهدهای کودک ارائه خواهند داد.
چنگ غول کرونا بر گریبان مهدهای کودک گلستان / سرگردانی والدین ادامه دارد
در گلستان ۲۴۰ مهدکودک فعال بوده که سالانه حدود ۹ هزار کودک ۶ ماهه الی ۶ ساله در آن پذیرش می‌شوند؛ این مراکز در ماه‌های گذشته وضعیت نابسامانی را تجربه کردند.
هرچند بازگشایی مهدهای کودک پس از چندین ماه با شرایط و ملاحظات ویژه، فاصله‌گذاری اجتماعی و پروتکل‌های بهداشتی از سر گرفته شد اما خسارت و آسیب‌های واردشده به این مراکز، همچنان ادامه دارد و تغییر چندانی در وضعیت مهدهای کودک به وجود نیامده است.
صحبت با برخی از مدیران مهدها هم نشان می‌دهد که به دلیل برخی از مشکلات اداری و بازپرداخت‌های کوتاه‌مدت این افراد نتوانسته‌اند از تسهیلات کرونایی استفاده کنند.
در هفته‌های اخیر فعالیت مهدهای کودک با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سر گرفته‌شده اما بااین‌وجود بسیاری از خانواده‌ها راغب به سپردن کودکان خود به مهدکودک‌ها نیستند و یا ترجیح داده‌اند از پرستار خانگی استفاده کنند.
یک مادر گلستانی که کودک چهارساله دارد به خبرنگار مهر گفت: با توجه به وضعیت قرمز و زرد کرونا در گلستان ترجیح دادم که چند ماه اخیر فرزندم توسط پرستار خانگی یا مادرم نگهداری شود.
وی که از معرفی خود امتناع کرد، افزود: به دلیل رفت‌وآمد زیاد و شلوغی در مهدهای کودک ممکن است سلامتی فرزندم به خطر بیفتد لذا بنده تا عادی شدن شرایط از وی در منزل مراقبت خواهم کرد.
نگهداری بر آموزش اولویت دارد
اما یک مادر شاغل گرگانی نظر دیگری دارد، مریم احمدی به خبرنگار مهر گفت: هنگام تعطیلی مهدهای کودک دغدغه نگهداری فرزندم را داشتم و اگر از پرستار در منزل هم استفاده می‌کردم نگران سلامتی وی بوده و مطمئن نبودم که پرستار ناقل بیماری نباشد.
وی افزود: در مهدهای کودک مربی‌ها کنترل و تب سنجی شده و گواهی سلامت دارد و از این بابت خیالم راحت است.
احمدی با بیان اینکه نظافت بهداشتی و ضدعفونی به‌صورت روزانه در این مراکز صورت می‌گیرد، ادامه داد: در درجه اول نگهداری سالم برای خانواده‌ها مهم بوده و آموزش در اولویت بعدی قرار دارد.
تزلزل مالی و ورشکستگی مهدهای کودک
کارشناس مسئول دفتر کودکان بهزیستی گلستان به خبرنگار مهر گفت: با توجه به مصوبه ستاد کرونا فعالیت مهدهای کودک با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سر گرفته شد.
فرشته شایگان افزود: بازدیدهای مکرر بر این مراکز انجام‌شده تا از نحوه رعایت پروتکل‌ها و سلامت کودکان مطمئن باشیم و در صورت نیاز تذکرات لازم داده می‌شود.
شایگان تصریح کرد: به دلیل ترسی که خانواده‌ها دارند هم‌اکنون تعداد بچه‌هایی که در مراکز ثبت‌نام‌شده بسیار کم هستند؛ به‌عنوان‌مثال در مهدکودک چهار ستاره تنها ۱۳ کودک ثبت‌نام کردند درحالی‌که ظرفیت اسمی آن ۲۰۰ کودک است.
وی از تزلزل مالی و در معرض ورشکستگی بودن مهدهای کودک خبر داد و گفت: تمام امکانات رفاهی و خدماتی توسط این مهدکودک‌ها فراهم‌شده و در این مراکز رشد همه‌جانبه کودک مدنظر قرار می‌گیرد.
شایگان با بیان اینکه شهریه‌ها بر اساس درجه‌بندی و فوق‌برنامه به‌زودی ابلاغ خواهد شد، اضافه کرد: شهریه پایه ۳۱ درصد و فوق‌برنامه ۱۵ درصد افزایش‌یافته که در حال بررسی با سازمان صمت هستیم که بعد از تأیید نرخ‌گذاری اعلام می‌شود.
وی گفت: در سال ۹۸ تخلف شهریه نداشتیم و درآمد مردم آن‌قدر پایین آمده که مدیران مهدکودک نمی‌توانند نرخ مصوب شهریه را دریافت کنند و مدیران تخفیف خاصی به خانواده‌ها داده تا کودکان از مهدکودک محروم نشوند.
نگهداری از کودکان زیر هفت سال، ارائه آموزش‌های مختلف و همگام با سن کودکان به‌منظور ارتقا شخصیت اجتماعی و رشد فکری آن‌ها، افزایش اجتماع‌پذیری در کودکان، آموزش کارگروهی و فعالیت‌های جمعی به کودکان ازجمله رویکردهای جاری در مهدهای کودک است که نقش‌آفرینی این مراکز را در تربیت نسلی فرهیخته و آگاه فراهم می‌سازد لذا باید به قصه دشواری حیات مهدکودک‌ها در دوران کرونا که سری دراز دارد، توجه بیشتری شود.
مهدهای بلاتکلیف مازندران و خانواده‌های سردرگم / پرستار خانگی جایگزین مهد شد
بیش از ۸۰۰ مهدکودک در مازندران فعالیت دارد که سالانه ۲۸ هزار کودک در آن پذیرش می‌شوند و برای ورود به مدرسه و جامعه آموزش می‌بینند اما طی هشت ماه گذشته، حال‌وروز این مهدها نابسامان و خراب‌شده است.
مهسا اسماعیلی مادر کارن چهارساله بااینکه شاغل است اما ترجیح داده به‌جای فرستان فرزندش به مهد، برایش پرستار خانگی جذب کند تا هم آموزش‌های لازم را ارائه دهد و هم فرزندش را نگهداری کند.
این مادر ساروی در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: با توجه به وضعیت کنونی که وضعیت ساری قرمز و کرونایی است، ریسک از خانه بیرون رفتن فرزندم را ندارم و برایش پرستار خانگی گرفته‌ام که سال‌ها در مهدکودک تجربه مربیگری دارد.
وی می‌گوید: در حال حاضر که وضعیت آموزشی مدارس به دلیل شیوع کرونا مجازی شده و خانواده‌ها فرزندان دانش‌آموز را به مدرسه نمی‌فرستند، روانه کردن کودکان خردسال به مهدکودک، دارای ریسک و خطر خواهد بود.
مربی مهدکودک دیگری در ساری با اظهار اینکه خانواده‌ها در حال حاضر با توجه به وضعیت کرونایی اقدام به نگه‌داشتن کردن فرزندان در خانه‌ها کرده‌اند و از سپردن آنان برای آموزش به مهدها پرهیز می‌کنند، یادآور شد: شیوع کرونا به همه اصناف ازجمله مهدها آسیب‌زده است.
مژگان حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به افزایش ۳۱ درصدی شهریه مهدهای کودک یادآور شد: برای حمایت از مهدهای آسیب‌دیده، تسهیلات ۱۲ درصدی با بازپرداخت دوساله ارائه می‌شود و در قبال دریافت آن باید شهریه مهدها را به خانواده بازگردانیم.
این مربی با اظهار اینکه از اسفندماه سال گذشته تاکنون از جیب هزینه می‌کنیم، تصریح کرد: با وضعیت کنونی نمی‌دانیم چگونه باید هزینه اجاره‌بهای مهدها را تأمین کنیم و چگونه باید اقساط تسهیلات را پرداخت کنیم.
وضعیت مهدهای کودک در جویبار نیز چندان خوب نیست و از ۲۲ مهدکودک که شش مهد آن روستایی است، یک مهد تعطیل، یکی تعطیلی موقت و چهار مهد دایر است، از پنج مهدکودک حاشیه شهر چهار واحد دایر و یک مهد تعطیل است و پنج مهدکودک شهری نیز تعطیل موقت هستند.
یکی از مدیران مهدکودک از شهرستان جویبار در گفتگو با خبرنگار مهر با اعلام اینکه ۱۹ سال از دایر شدن این مهد می‌گذرد و این مهدکودک، تنها مهد دوستاره شهر جویبار است، گفت: متأسفانه با شیوع ویروس کرونا حدود ۷ ماهی است تمام مهدکودک‌ها تعطیل‌شده‌اند.
فعالیت ۱۰۰ مهد از ۸۰۰ مهدکودک در تابستان کرونایی
وحید حسین زاده معاون اجتماعی بهزیستی مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه مهدکودک‌ها ازجمله واحدهایی هستند که در کرونا آسیب دیدند، شمار مهدهای کودک استان را بیش از ۸۰۰ مهدکودک اعلام کرد و گفت: در ایام تابستان فقط ۱۰۰ مهدکودک باز بود که ۳۰۰ کودک در آن نگهداری می‌شد.
وی با اظهار اینکه در شرایط کرونایی مهدکودک‌ها به آموزش‌های مجازی و آنلاین روی آوردند، ادامه داد: نگاه به مهدهای کودک در حال حاضر نگاه نگهداری کودکان است و در سال گذشته ۲۸ هزار کودک در مهدها فعال بودند که والدین شش هزار کودک شاغل بوده است.
درعین‌حال فرزاد گوهردی مدیرکل بهزیستی مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه رویکرد ما برای فعالیت مهدکودک، مصوبات ستاد ملی پیشگیری و کنترل کرونا است، افزود: این ستاد هر تصمیمی بگیرد تابع هستیم اما تلاش می‌کنیم مهدها بسته و تعطیل نشوند.
وی با اظهار اینکه در حال حاضر که شرایط بیشتر مناطق استان قرمز است، رویکرد این است که مراکز روزانه ازجمله مهدها فعال نباشد و به آموزش‌های مجازی روی‌آورند، ادامه داد: هرچند آموزش در دوره پیش‌دبستانی و مهدها با مدارس متفاوت و ازنظر فیزیکی نیز فضای آن با مدارس فرق دارد.
گوهردی افزود: فضای فیزیکی مهدهای کودک به‌گونه‌ای است که آسیب کمتری متوجه کودکان می‌شود زیرا تعداد کودکان نیز کم و محدود است و در شرایط کنونی مهدها آمادگی پذیرش کودکان را دارند.
وی درباره فعالیت مهدها با بیان اینکه پروتکل‌های بهداشتی به این مراکز ابلاغ‌شده است، تصریح کرد: امکان فعالیت یک روز در میان وجود دارد اما مدیران باید نظارت کافی برای تأمین سلامت کودکان داشته باشند.
کرونا هرروز در مازندران جولان می‌دهد و قرمز شدن شرایط در استان، فعالیت مهدها را تحت تأثیر قرار داده است و این امر هم نگرانی خانواده‌ها را دامن زده و هم مدیران مهدها را بلاتکلیف کرده است.
کودکستان‌های لرستان بر اساس رسالت خود عمل نمی‌کنند / متولی کیست؟
فرآیند آموزش‌وپرورش از ابتدای تولد انسان آغاز می‌شود و در هر مرحله از زندگی فرد نیازمند به یادگیری بخشی از رفتارها و کنش‌های اجتماعی است که آینده او و جهان پیرامونی او را می‌سازد.
سلمان کریمیان معاون اداره کل بهزیستی لرستان در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه مهدهای کودک تعیین تکلیف نهایی نشده‌اند، اظهار داشت: بحث‌هایی در خصوص متولی گری این مراکز میان وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان بهزیستی همواره بوده است، اما هنوز سازوکاری در این رابطه طراحی نشده است.
وی با بیان اینکه مهدهای کودک همچون گذشته تحت پوشش بهزیستی هستند تا تعیین تکلیف شوند، تصریح کرد: در حال حاضر نیز بر اساس اعلام ستاد ملی کرونا مهدهای کودک از بیست و سوم تیرماه باز هستند و بر اساس رعایت پروتکل‌های بهداشتی و با توجه به وضعیت قرمز و سفید بودن شهر فعالیت می‌کنند.
معاون اداره کل بهزیستی لرستان با تأکید بر اینکه امسال با توجه به بحث کرونا ۳۱ درصد به شهریه مصوب سال گذشته برای تمامی رده‌های مهدکودک‌ها اضافه‌شده است، افزود: چندین روستا مهد، حاشیه مهد و مهدکودک‌های شهری در استان فعال هستند اما به دلیل شرایط کرونا از فعالیت این مهدها استقبالی هم نمی‌شود.
والدین ارتقای کیفی مهدهای کودک را مطالبه کنند
کریمیان در بخش دیگری از سخنان خود پیرامون وضعیت کیفی فعالیت مهدهای کودک با بیان اینکه والدین به‌عنوان افرادی که از ما مطالبه مسائل آموزشی را کنند نیستند، فقط پولی می‌دهند که بچه رفتارهای اجتماعی را در مهدها یاد بگیرد، تصریح کرد: والدین باید مطالبه کنند تا مهدهای کودک ازنظر آموزشی، علمی، فرهنگی، دینی، رفتاری و… ارتقا یابند، وقتی دیدگاه مطالبه گری باشد مهدکودک‌ها ارتقا می‌یابد و رشد و تکامل یکپارچه کودکان محقق می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه امیدواریم به دنبال با بیانات مقام معظم رهبری متولی اصلی مهدکودک‌ها یک‌نهاد مشخص تعیین شود تا تکلیف روشن شود، افزود: اگر متولی یک دستگاه باشد و همه مهدکودک‌ها زیر نظر یک دستگاه باشد همه‌چیز مشخص می‌شود، امروزه هر نهادی یک محتوای متفاوت به کودکان ارائه می‌دهد و هرکسی آموزش‌های خود را ارائه می‌دهد.
مدیریت مهدهای کودک و مراکز پیش‌دبستانی یکپارچه شود
رقیه معتمدی معاون اداره کل آموزش‌وپرورش لرستان نیز در این رابطه با اشاره به اینکه مهدکودک‌ها زیر نظر بهزیستی هستند و پیش‌دبستانی‌ها زیر نظر آموزش‌وپرورش هستند، گفت: به اعتقاد ما نحوه مدیریت این مراکز باید یکپارچه‌سازی شود؛ امروزه نهادهای مختلفی همچون تبلیغات اسلامی، بهزیستی و آموزش‌وپرورش در این عرصه متولی گری می‌کنند و مجوز صادر می‌کنند.
وی با بیان اینکه مصوبه هیئت‌وزیران این است که پیش‌دبستانی‌ها زیر نظر ما باشند، تصریح کرد: اخیراً در جلسات استانداری هم مطرح شد که هر مهدکودکی که می‌خواهد دوره پیش‌دبستانی داشته باشد نیز باید مجوز لازم را از آموزش‌وپرورش کسب کند.
یکی از دوره‌ها یا مقاطع تحصیلی که البته در خیلی از کشورها به‌عنوان مقطع تحصیلی به‌حساب نمی‌آید، دوره پیش‌دبستانی و گاهی پایین‌تر یعنی مهدکودک است معاون اداره کل آموزش‌وپرورش لرستان ادامه داد: مهدکودک‌ها بیشتر برای ارائه خدمات نگهداری هستند اما در پیش‌دبستانی محتوای آموزشی داریم و ۴ کتاب به دانش آموزان ارائه می‌شود و آموزش صورت می‌گیرد.
دکتر حسین مهرداد پژوهشگر برجسته و عضو شورای آموزش‌وپرورش لرستان در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: یکی از دوره‌ها یا مقاطع تحصیلی که البته در خیلی از کشورها به‌عنوان مقطع تحصیلی به‌حساب نمی‌آید، دوره پیش‌دبستانی و گاهی پایین‌تر یعنی مهدکودک است.
وی با بیان اینکه این دوره نامش دوره «آمادگی» است، یعنی کودک در یک مرکزی می‌رود و یکسری موارد را در محیطی اصولی یاد می‌گیرد تا آماده شود برای تحصیلات رسمی دوره دبستان، تصریح کرد: به فعالیت کودکستان‌ها در کشور یکسری ایرادها وارد است؛ متأسفانه کودکستان را به‌صورت دبستان و با همان هدف در نظر گرفته‌اند، درصورتی‌که رسالتش آمادگی کودک است.
کودکستان‌ها بر اساس رسالت خود عمل نمی‌کنند
دکتر مهرداد یادآور شد: متأسفانه کودکستان را مثل یک مقطع تحصیلی در نظر می‌گیرند و شبیه دوره‌های دیگر کلاس تشکیل می‌دهند و زنگ تفریح دارند و… که این موضوع با اصول و مبانی کودکستان که در کتب خانم مفیدی و خانم میرهادی به‌عنوان پژوهشگران برتر این عرصه آمده است؛ نمی‌خواند.
وی با تأکید بر اینکه مربی کودکستان باید دوره ببیند، کودکستان جایی است که بچه‌ها باید بهشت را آنجا احساس کنند، آن‌چنان زمینه‌ها باید فراهم شود که زیبایی‌های بهشت را ببیند، افزود: بچه‌ها در سنی هستند که باید جذب شوند و این در حالی است که برخورد یک مربی کودکستان عین یک معلم ریاضی دوره دبیرستان است که گاهی تشر هم می‌زند.
این استاد برجسته دانشگاه با اشاره به اینکه مربی کودکستان باید تمام ویژگی‌های جسمی، روانی، شناختی و اخلاقی بچه را بداند و بر آن مسلط باشد، گفت: باید در جهت اعتلای کودکستان‌ها کوشش کنیم.
دکتر مهرداد با بیان اینکه مهم‌ترین رسالت دوره کودکستان این است که حافظه کودک تقویت شود، تصریح کرد: چرا متولی گری کودکستان را به بهزیستی داده‌اند؟ آیا شناخت کافی را از بچه‌ها دارند؟ من در کشورهای مختلفی حضورداشته‌ام و در این کشورها کودکستان‌ها زیر نظر آموزش‌وپرورش بودند و موضوع فعالیت آن‌ها پرورش کودک است.
بنابراین گزارش، امروزه مقاطع تحصیلی و دوره‌های آموزشی متعددی برای پرورش کودکان از سوی نهادهای مختلف به‌ویژه متولی اصلی این حوزه یعنی وزارت آموزش‌وپرورش طراحی‌شده است؛ مهدهای کودک یکی از زیرساخت‌ها و ظرفیت‌هایی است که برای آموزش کودکان در سنین قبل از دبستان و به‌منظور آمادگی کودکان برای ورود به مقطع تحصیلی دبستان در نظر گرفته‌شده است.
هرچند بسیاری از نقاط کشور ازجمله روستاها و مناطق عشایری و حتی شهرهای با جمعیت کم و امکانات اندک هنوز از این ظرفیت مهم برخوردار نیستند اما اصول اساسی و لازم برای فعالیت مهدکودک‌ها در دیگر نقاط کشور هم چندان موردتوجه مسئولان و متولیان امر قرار نگرفته است. نگاه بسیاری از افراد به مهدهای کودک و کودکستان‌ها، بی‌شباهت به مرکزی برای نگهداری چندساعته از کودکان نیست!
این در حالی است که آموزش کودک در سنین قبل از دبستان مسئله‌ای بسیار مهم و حیاتی است که در مراحل بعدی رشد و پرورش وی اثر چشمگیری دارد.