شیر فلکه را ببندند ،کویر می ماند و حوضش

زاینده رود این روزها به سختی نفس می کشد و به رغم دستور قاطع رئیس جمهور در جمع پرشور مردم اصفهان مبنی بر این که زاینده رود دیگر نباید خشک شود، نه تنها زاینده رود خشک شد، که تامین آب شرب مردم نیز با مشکل مواجه شد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی همراز، بهمن ماه سال گذشته حسن روحانی در سیزدهمین سفر استانی خود که مقصدش استان اصفهان بود، در میدان امام(ره) و درمیان جمعیت حاضر که به منظور استقبال از زئیس جمهور در این میدان حاضر شده بودند، گفت: "زاینده رود نباید خشک باشد و از مسئولان استان می خواهم که شرایطی را فراهم آورند تا این رودخانه دیگر خشک نشود."
با بیان این اظهارات، میدان امام(ره) اصفهان برای لحظاتی یکپارچه شور و هیجان و سوت و هلهله شد، اما آن هایی که از وضعیت ذخایر آبی سد زاینده رود خبر داشتند اجرای این دستور را نه تنها سخت که غیر ممکن می دانستند.
همان روزها استاندار اصفهان نیز با حضور در تلویزیون و بررسی ره آورد سفر هیئت دولت به استان اصفهان، احیای زاینده رود بدون اجرای طرح های آب رسانی را غیرممکن خواند و این قول را به مردم داد که حداقل تا خرداد ماه زاینده رود در حد یک آب باریکه به جریان خود ادامه دهد.
اما برای زمین نماندن دستور رئیس جمهور برخی چاره را در اجرای پروژه "بهشت آباد"دیدند، پروژه ای که در صورت بهره برداری تنها بخشی از مشکل اصفهان را حل کرده و علاوه بر اصفهان استان های کرمان و یزد را نیز آب رسانی خواهد کرد، اما این موضوع نیز با مخالفت شدید نمایندگان استان های خوزستان و چهارمحال و بختیاری مواجه شد.
به طوری که سید سعید زمانیان ، نماینده مردم چهارمحال و بختیاری در این زمینه گفت: آب شرب مردم باید در هر نقطه‌ای از کشور تامین شود، اما نباید به واسطه طرح‌های انتقال آب مردم دیگر نقاط نابود شوند.
نماینده مردم شهرکرد در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: تمامی مسئولان کنونی کشور اعلام کرده‌اند که طرح انتقال آب "بهشت‌آباد" و "گلاب" در چهارمحال و بختیاری!!! غیر قانونی است و این طرح نیز در شورای عالی آب متوقف شده‌است، اما عملیات اجرایی آن به‌سرعت در حال انجام است.
البته این اظهارات در حالی بیان شد که مصوبه 9 ماده ای شورای عالی آب کشور بر اجرای طرح های "بهشت آباد" که کشوری و مخصوص آب رسانی به کویر مرکزی ایران است و "گلاب" که البته یک طرح درون استانی بوده و به منظور تامین آب شرب اصفهان در احال اجرا می باشد، تاکید دارد.
از سوی دیگر نمایندگان استان اصفهان نیز بر تسریع در اجرای مصوبات 9 ماده ای شورای عالی آب تاکید دارند و معتقدند حالا که این مصوبات مورد تایید مسئولان هر دو استان بوده، دیگر نباید دستخوش فعالیت های تبلیغی آن هم در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی قرار گیرد.

• اقلیم و مدیریت هر دو بلای جان آب

دکتر مهدی رضائیان نژاد، استاد دانشگاه و کارشناس در خصوص مسایل اقلیم در این زمینه معتقد است هرچند تغییر اقلیم باعث بروز شرایط کنونی شده، اما مدیریت نیز در این زمینه بی اثر نیست و اگر طرح های آب رسانی به زاینده رود به سرعت اجرایی نگردد، بخشی از اقلیم ایران درکانون بحران واقع شده و از نظر زیست محیطی مشکلاتی را برای جانداران این مناطق ایجاد می کند.
وی گفت: به گواهی تاریخ استان اصفهان ، حوضه زاینده رود با مشکل خشکسالی مواجه بوده به طوری که این حوضه در 59 سال اخیر شاهد 26 سال ترسالی، هشت سال نرمال و 25 سال خشکسالی بوده و روند کلی 20 ساله آب ورودی به زاینده رود کاهش داشته است.
البته باید به این آمار نگران کننده، افزایش حداقل 5 برابری جمعیت اصفهان و زمین های زیر کشت و توسعه فزاینده صنعت را نیز اضافه کرد که همین اقدامات مصارف آب در استان را به میزان زیادی افزایش داده است.
بر این اساس قرار بود بهشت آباد پس از اجرا سالیانه یک میلیارد و 100 میلیون مترمکعب آب به سه استان کرمان، یزد و اصفهان منتقل نمایند که در خلال تصمیم گیری برای این کار شهرهای کاشان و آران و بیدگل نیز به آن اضافه و سهم اصفهان ازسهم آورده این پروژه ملی کاهش یافت.

• اعتراض ها نتیجه داد

اما ظاهرا نتیجه اعتراض ها و تجمعات مردم در دو استان چهارمحال و بختیاری و خوزستان که با هدایت برخی خواص از جمله نمایندگان مجلس شورای اسلامی صورت می گرفت موثر بود و باعث شد تا در بازنگری این طرح میزان انتقال آب از بهشت باد به کویر مرکزی ایران کاهش چشمگیری یابد و علاوه بر آن انتقال به جای تونل با لوله صورت پذیرد.
تصمیمی که با اعتراض چند نفر از نمایندگان مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی مواجه و عنوان گردید که انتقال آب با لوله به منزله یک شوخی مدیریتی است و باعث می گردد هر زمانی که وزارت نیرو و یا حتی استان های بالادستی اراده کردند، شیر فلکه آب را ببندند و تنها بهشت آباد بماند و حوضش.
در اوج انتقادها به این تغییر بزرگ در اجرای طرحی که قرار بود کلنگ آن سال 90 بر زمین بنشیند، رسول زرگرپور ، استاندار اصفهان عنوان کرد : برای استان های مرکزی کشور مهم آب است و فرقی نمی کند با لوله انتقال یابد یا تونل، البته وی که سال های قبل مسئولیت آب وزارت نیرو را داشته نیز اذعان داشت: به عنوان یک کارشناس معتقدم انتقال آب با لوله هزینه ای بیشتر از انتقال با تونل دارد و با توجه به این که مطالعات انتقال آب با تونل باتمام رسیده است، تغییر در شیوه انتقال به نوعی تحمیل بار هزینه بر دولت است، اما به عنوان نماینده عالی دولت در استان اصفهان موظف به اجرای دستورات دولت بوده و در شرایط کنونی این انتقال باید صورت پذیرد، چه با لوله و چه با تونل.

• وزیر نیرو از معمای لوله و تونل پرده برداشت

اما ظاهرا معمای اصرار بر انتقال آب با لوله از سرشاخه ها حل شد و اظهارات وزیر نیروی دولت یازدهم آب پاکی را بر طرح آب رسانی بهشت آباد ریخت.
حمید چیت چیان چندی پیش در جلسه شورای اداری استان خوزستان گفت: طرح انتقال آب بهشت‌آباد از سرشاخه‌های رودخانه کارون به سه استان فقط برای مصارف آشامیدنی و آن هم در زمان ضرورت!!! اجرا می‌شود.
وی افزود: طرح انتقال آب از سرشاخه‌های کارون برای مصارف کشاورزی و صنعت انجام نخواهد شد.
همچنین میزان آب مورد نیاز استان‌های یزد، اصفهان و کرمان برای مصارف آشامیدنی مشخص شده و بیشتر از این میزان منتقل نمی‌شود.

وی بیان کرد: یکی از چالش‌های مهم مجلس در دولت یازدهم مساله انتقال آب بهشت‌آباد است که برخی نماینده‌ها این مساله را تا استیضاح وزیر نیرو پیگیری کردند، اما در این طرح تجدید نظر شده و انتقال آب بهشت‌آباد با حجم قبلی اجرا نخواهد شد.
چیت‌چیان گفت: وزارت نیرو به آنچه در مصوبات دولت درباره طرح انتقال آب بهشت آباد تائید شده ، عمل خواهد کرد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی همراز، هرچند در تصمیمات دولت یازدهم نقاط گنگ و مبهم اجرای طرح آب رسانی به کویر مرکزی ایران بسیار زیاد بوده و در برخی مواقع برخی اظهارات مسئولان وزارتی نیز با حقیقت اختلاف دارد، اما آن چه در اجرای این پروژه آن هم به صورت استثنا شفاف است، این که میزان یک میلیارد و 100 میلیون مترمکعب آبی که قرار بود از بهشت آباد به سه استان کویری کشور منتقل گردد، حالا به نصف، یعنی چیزی درحدود 650 میلیون متر مکعب رسیده و این در حالی است که مهاجرت ها از سوی استان های خوزستان و چهارمحال و بختیاری به استان اصفهان اصفهان همچنان ادامه داشته و در کنار آن باید توسعه صنعت در استان های بالادست رودخانه از جمله تولید ورق خودرو در کارخانه فولاد چهارمحال و بختیاری و افزایش جمعیت در بخش مرکزی کشور را نیز اضافه کرد.

-------------------

گزارش از رضا صالحی پژوه

-------------------