تن رویین و چشم اسفندیار

همراز| نواب شکاری:عملیات روانی که عموما با نام "PSYOP" شناخته می شود یکی از مباحث جدی و فنی جنگها از ابتدای تاریخ بشریت تاکنون بوده است و در عصر حاضر نقش مهمی در موفقیت درگیری های زمان صلح و همچنین عملیات های بزرگ دارد.
نمونه بارز عمليات رواني در جنگهاي سنتی صدر اسلام حيله ي بر سر نيزه کردن قرآنها که توسط عمروعاص طراحی و منجر به شکست خوردن سپاه در حال پيروزی حضرت علی (ع) شد می توان اشاره کرد.
در قرن پیش این تاکتیک در جنگهای متعدد،در جنگهای کلاسیک همچون جنگهای اول و دوم جهانگیر،جنگ اول و دوم خلیج فارس،جنگ تحمیلی ، جنگ شش روزه اعراب،جنگ بوسنی به طور برجسته و نبردهای غیر منظم و پارتیزانی همچون نبرد ویتنام،جنگ دو کره،گروه های مقاومت،جنگهای مجاهدین افغان با شوروی،القاعده و طالبان با متحدین،تامیلها و ... استفاده گردیده است.
تضعیف روحیه نیروهای دشمن،تقویت نیروهای خودی،یارگیری سیاسی و اقتصادی،یارگیریهای نظامی،جلب نظر و حمایت افکار عمومی ،از اهداف عمده جنگ روانی میباشد.
از ابزار نرم افزاری جنگ روانی میتوان به ترس،برجسته سازی خشونت،مظلوم نمایی،سکس،شهرت،آرمانگرایی،خانواده دوستی و مذهب ، اشاره کرد.
ابزار رسانه ای عملیات روانی مهمترین عامل موفقیت تاکتیکهای روانی در جنگها میباشند.
و اما از نظر تجهیزات نظامی گذشته از تجهیزات رسانه ای،اداره عملیات روانی ارتش امریکا از دهه 70 قرن پیش اقدام به ساخت تجهیزات نظامی تخصصی جنگ روانی نمود.
برای مثال،هواپیماهای E-130-Commando-Solo برای پخش رادیویی و تلویزیونی محصولات عملیات روانی تجهیز شده اند.
هواپیماهای باربری برای مأموریت های رهاسازی اوراق تبلیغاتی به شکل ایستا،مناسب سازی شده اند ، همچنین هواپیماهای جنگنده و بمب افکن می توانند اوراق تبلیغاتی را پراکنده سازند.
نیروی تفنگ داران دریایی قابلیت اجرای عملیات روانی در سطح تاکتیکی از طریق دسته های عملیات روانی با استفاده از روش های زیر را دارد:
پخش بلند از طریق بلندگو،
رسانه چاپی،
و ارتباطات رودررو
اموزش یگانهای مستقل عملیات روانی داخلی تفنگداران
عملیات روانی داعش :
گروهک داعش در ابتدای تشکیل در سوریه با شکستهای متعددی روبرو گردید و در آستانه نابودی کامل قرار گرفت.
اما کمتر از صد نفر باقیمانده ی این گروه با شناخت تعداد محدود نفرات و تجهیزات اندک ، جنگ را از عملیات روانی و با بهره گیری از فضای مجازی کلید زد. شعار "میمانیم و گسترده میشویم" و اعلان استقلال تصمیم گیری این گروه از گروه های دیگر و القاعده و نیز اعلان جنگ به گروه های رقیب در ابتدا مورد تمسخر گروه های قدرتمند درگیر در جنگ سوریه قرار گرفت.
اما اقدام اولیه داعش جهت یارگیری مالی و نظامی ، بسیار موثر افتاد و پس از تجهیز ، موفقیت های چشمگیری در روی زمین به دست آورد.
رسانه های حرفه ای بین المللی دانسته یا نادانسته در دام این عملیات گرفتار شده با رغبت فراوان اقدام به انتشار عقاید و نیز خشونتها و شجاعت و رزم آوری این گروه اندک پرداختند.
برندسازی "داعش" ، طراحی گرافیکی هوشمندانه و ثبت پرچم واحد گروه، تولید فیلم های تبلیغاتی حرفه ای با میکس و صدای متن که مضمون دوستانه و احساسی دارد، تولید سرودهای مذهبی ،چاپ قرآنهای مجلد به پرچم و شعارها و عقاید داءش همراه با فیلمهای غیرحرفه ای با مضمون خشونت افسارگسیخته با تکیه بر آیات قتال از مهترین تاکتیکهای عملیات روانی داعش تاکنون بوده است.
ایجاد ترس در دشمن،جلب حمایت عشایر،تحکیم اتحاد داخلی،جلب حمایتهای اقتصادی،جلب حمایتهای نظامی مثلث اسراییل،سعودی و ترکیه از اصلیترین اهداف این گروه در جنگ روانی میباشد.
این گروه آنچنان بر تاکتیک عملیات روانی تاکید و اهتمام دارد که حاضر شد در جنگ کم ارزش کوبانی بیش از 1000 نفر از نیروهای خود و بسیاری تجهیزات را فدا کند.اما با اشتغال افکار به جنگ کوبانی ،چندین شهر مهم را بدون درگیری شدید ،داعش تصرف نمود.
این گروه علارغم شکستهای چندروز اخیر ،در جنگ روانی تاکنون به ندرت ضعف نشان داده و همواره دست بالا را داشته است.
در شکست کوبانی این گروه،بسیار زیرکانه با مظلوم نمایی و نمود مقاومت یک گروه کوچک مسلمان در مدت طولانی دربرابر اتحاد تمامی کشورهای جهان اعم از دوست و دشمن ،شکست را با جذب نیروهای جدید به پیروزی تبدیل کرد.
از موارد معدود ضعف داعش میتوان به انتشار تصاویر سردار سلیمانی در کردستان اشاره کرد،نحوه عکسبرداری،پوشش سردار،افرادی که در تصاویر با سردار بودند،زمان انتشار تصاویر ، همه به شکل هوشمندانه ای طراحی و اجرا شده بود و توانست پاتک خوبی به عملیات روانی داعش بزند.
مورد دیگر حضور زنان کرد در جنگ بود.تصاویر زنان جنگجوی کرد به طور گسترده در رسانه ها منتشر شد.
جنگ با زنان برای افراد متعصب داعش یک شکست روحی است.
بدون هرگونه شکی شکست قطعی و کامل داعش به هیچ وجه صرفا از راه حملات فانتزی هوایی و حتی حملات شجاعانه زمینی امکانپذیر نیست و میبایست با پاتکهای روانی این گروه را از درون و برون تضعیف و نابود نمود.
درحال حاضر بهترین و مناسبترین نیروی نظامی برای این هدف نه تکنولوژی پیشرفته نظامی غرب ،بلکه نیروی معتقد و هوشمند مقاومت است.