فصل خداحافظی عشایر با قشلاق فرارسیده و عشایر با کوچ بهاری به استقبال ییلاق میروند. اما فصل کوچ که روزگاری زیباترین بخش زندگی عشایر بود، اکنون در کمآبی و کمبود علوفه به فصلی پر التهاب برای آنان و چالشی برای مسئولان بدل شده است. امسال جنوب کشور گرمتر، بیآبتر و خشکتر از سالهای قبل است و...
فصل خداحافظی عشایر با قشلاق فرارسیده و عشایر با کوچ بهاری به استقبال ییلاق میروند. اما فصل کوچ که روزگاری زیباترین بخش زندگی عشایر بود، اکنون در کمآبی و کمبود علوفه به فصلی پر التهاب برای آنان و چالشی برای مسئولان بدل شده است.
امسال جنوب کشور گرمتر، بیآبتر و خشکتر از سالهای قبل است و سختیها و مشقت عشایر نیز بیشتر شده و آنها به ناچار زودتر به سمت مناطق سردسیر حرکت کردند.
سختیهای عشایر در ییلاق (سردسیر) و قشلاق (گرمسیر) و میانه راه با تصرف بیامان ایل راهها، زیاد شدن شهرکها و روستاها و صنایع اطراف شهرها، کمبارشی و کم شدن مراتع و سبزی چراگاهها سالبهسال بیشتر میشود. ورود دامهای عشایر به مراتعی که هنوز کاملا سبز نشده و چرای علوفه، از یک سو سبب میشود که تکثیر طبیعی علوفه در مراتع کم شود و از سوی دیگر به دلیل آنکه هنوز گیاهان رشد کافی نکردهاند عملا حجم کمتری علف در اختیار دامها قرار گیرد. چند روز قبل تعدادی از مسئولان با همراهی فرماندار شهرستان سردسیری سمیرم و خبرنگاران، راهی استانهای گرمسیری شدند و در مسیر کوچ از عشایر خواستند به نحوی حرکت کنند که سر موعد مقرر و زمان قانونی به مرزهای سرحد سمیرم برسند. اساس اقتصاد زندگي كوچنشيني بر پايه دامداري است و دام بنیان معیشت زندگی عشایری را تشکیل میدهد و بر این اساس آب و علف مهمترین نیاز عشایر و بهانهای برای کوچ است. هر جا علوفه و مراتع سرسبز باشد، عشایر به آنجا کوچ میکند. قرنهاست که در جغرافیای زاگرس مرکزی و جنوبی، عشایر بویراحمدی و قشقایی، بهار و تابستانهای گرم را در دامنههای سرسبز دنا و پاییز و زمستانهای سرد را در دشتها و مراتع کهگیلویه و تپه ماهورهای گچساران و در کنار رودخانههایی همچون زهره، مارون و خیرآباد میگذرانند. امسال اما عشایر قشقایی درحالی قرق مراتع ییلاق را در سمیرم شکستند که براساس قانون و برنامه زمانبندی تقویم کوچ، آنها باید همه ساله ١٥ اردیبهشتماه از قشلاق حرکت کنند تا ٢٥ اردیبهشت به ییلاق برسند. در اینباره محمد حسین نصرتی، فرماندار سمیرم به ایسنا گفت: با هماهنگی دستگاه قضایی با متخلفانی که اقدام به کوچ زودهنگام به مراتع این شهرستان کردهاند، برخورد جدی خواهد شد.
فرماندار سمیرم افزود: جریمه نقدی و ابطال پروانه چرای متخلفان ازجمله مجازاتهایی است که برای این دسته از متخلفان لحاظ میشود.
همچنین محمدحسین طاهری، رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان سمیرم با اشاره به اینکه قرق مراتع سمیرم شکسته شده و عشایر اکنون به صورت تدریجی وارد مراتع خود میشوند، به ایسنا گفت: با متخلفان که قرق مراتع را زودتر از موعد مقرر شکستند، برخورد قانونی میشود.
طاهری اظهارکرد: تعداد زیادی از خانوارهای عشایری به همراه دامهای خود طی چند روزگذشته در مرزهای شهرستان تجمع کردند ولی ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی مانع ورود زودهنگام آنها به مراتع میشدند که این موضوع باعث درگیری عشایر با آنها نیز شد. او افزود: اکنون نیز تعدادی از متخلفان که اقدام به کوچ زودهنگام کردهاند، بازداشت شدهاند. پاسگاههای منابع طبیعی همچنان در مناطق مرزی و محورهای ورودی عشایر به این شهرستان دایر است تا عشایری را که زودهنگام به مراتع وارد میشوند، شناسایی کنند و برای آنها در اسرع وقت پرونده قضایی تشکیل شود.
رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان سمیرم افزود: با ورود زودهنگام عشایر به مراتع ییلاقی سمیرم، بخش وسیعی از مراتع این شهرستان تخریب خواهد شد که این بسیار نگرانکننده است. او گفت: متاسفانه علاوه بر کوچ زودهنگام عشایر به مراتع این شهرستان، میزان دامی نیز که در هنگام کوچ به این منطقه میآورند، سه برابر ظرفیت مراتع است که این عامل نیز در تخریب آن تاثیر زیادی دارد. سالانه در فصل بهار بیش از پنجهزار خانوار عشایر ایل قشقایی با جمعیتی افزون بر ٢٧هزار نفر و با داشتن بیش از یکمیلیون و سیصدهزار رأس دام وارد مراتع ییلاقی سمیرم میشوند و تا اواخر شهریورماه نیز در مراتع خود اطراق میکنند. این درحالی است که خشکسالی در سالجاری عشایر را مجبور به کوچ زودرس کرده است. کوچ اساس مقابله با ناملایمات طبیعی در جامعه عشایری است و اگر کوچ نبود عشایر در مقابل طبیعت تسلیم میشدند. کمآبی، گرمای شدید در قشلاق، کمبود علوفه، حشرات موذی و... مشکلاتی است که عشایر با آن دست به گریبان هستند.