مدیرعامل مترو:تا وقتی ابلاغ نکنندبه کار ادامه می دهیم

در حالی که استاندار اصفهان صراحتا از مخالفت رئیس جمهور مبنی بر عبور خط دو متروی اصفهان از زیر میدان امام خمینی(ره)خبر داد، مدیرعامل سازمان قطارشهری اصفهان گفت: در این زمینه هنوز دستورالعملی به ما ابلاغ نشده و تا وقتی ابلاغی صورت نگیرد، ما کارمان را ادامه می دهیم.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی همراز، به دنبال سفر هیئت دولت به استان اصفهان در بهمن ماه سال گذشته، موضوعات متعددی مطرح گردید که یکی از این مشکلات نیز ، مسئله متروی اصفهان بود.
مسئله ای که مطالعات اولیه آن از سال 1350 آغاز شد، اما با تحولات سیاسی کشور در سال های پایانی دهه 50 و پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مسکوت ماند تا پس از پایان جنگ تحمیلی و آغاز فصل نوینی در کشور تحت عنوان دوران سازندگی دوباره به جریان بیفتد.
پرونده غبارگرفته متروی اصفهان دوباره در سال های 1371 تا 73 با اولویت "مطالعات پیش امکان سنجی حمل و نقل انبوه اصفهان" روی میز مسئولان قرار گرفت و در این زمینه شرکت "سوفرتو" فرانسوی نیز به کمک مسئولان وقت آمد.
با گذشت دو سال از اجرای طرح مطالعاتی مذکور، در ماه های میانی سال 74 شرکت P.P.K استرالیایی مسئول آن شد تا مطالعات امکان سنجی حمل و نقل انبوه منطقه اصفهان را دنبال کند و این موضوع تا تصویب قانون بودجه در مجلس در سال 1380 ادامه داشت.
سال 80 مجلس شورای اسلامی ایران با تصویب 40 میلیارد تومان، ردیف مشخصی برای مترو چهار کلانشهر اصفهان ، تبریز ، کرج ، شیراز و اهواز در نظر گرفت.
در همان سال طراحی تفصیلی خط شمال به جنوب به طول 12 و نیم کیلومتر از ترمینال کاوه تا میدان آزادی آغاز شد، اما چیزی نگذشت که افزایش حجم تردد در کلانشهر اصفهان ، مسئولان را به این فکر فرو برد که ایستگاه ابتدایی این خط را به شهرک قدس در شمالی ترین نقطه اصفهان و امتداد آن را تاترمینال صفه ادامه دهند.
حالا خط یک مترو بجای 12 و نیم کیلومتر، کمی قد کشید و به 20 کیلومتر و 200 متر رسید.
اما در حین اجرای خط اول متروی اصفهان فراز و نشیب ها به حدی زیاد بود که با ورود دستگاه قضایی و با دستور بازپرس شعبه 5 دادسرای عمومی و انقلاب اصفهان،عملیات مترو در حوالی میدان امام حسین (ع)توقیف شد تا مشکلات میراثی این مسیر پر دردسر رفع گردد.
برخی عبور خط یک از مقابل مدرسه چهارباغ و حرکت مترو از کنار سی و سه پل را خلاف کنوانسیون های میراث فرهنگی جهانی می دانستند و برخی هم آن را برای تردد در شهر ضروری و لازم دانسته و آن را بی ضرر می خواندند، با این حال ناگهان خبر به بازپرس محمدی جرقویه ای رسید که چه نشسته ای که دستگاه های TBM که قرار بود توقیف بماند، حالا نه تنها مدرسه چهارباغ را رد کرده ، که به نزدیکی سی و سه پل هم رسیده است.
اقدامی به وضوح خلاف قانون که هیچ گاه نتیجه آن که حداقل نقض دستور قضایی را به دنبال داشت، اعلام نشد و این شائبه را ایجاد نمود که در برابر این قانون شکنی هیچ اقدام موثری از سوی دستگاه قضایی صورت نپذیرفت.
البته داستان به همین جا ختم نشد، هنوز شهر در شوک فرار TBM از میدان امام حسین (ع) به سوی میدان انقلاب بود که ناگهان خبر آمد خبری در راه است ، و آن هم انحراف دستگاه حفار مترو از ضلع شمالی سی و سه پل به سمت جنوب شرق و رسیدن به زیر هتل سوئیت اصفهان بود.
هرچند اخبار ضد و نقیضی نیز از برخورد این دستگاه با شمع های بتنی پایه پل به گوش رسید، اما همچنان سکوت رسانه ای در این زمینه حکمفرما بود.
با حضور کارشناسان مترو از کشور آلمان و شرکت نقشه بردار متروی اصفهان سه گزینه پیش روی مسئولان این سازمان تخصصی- اجرایی قرار گرفت.
گزینه اول ایجاد یک شفت و بیرون کشیدن TBM از دل زمین را پیشنهاد می کرد، اقدامی که مسئولان سازمان میراث فرهنگی با آن مخالفت کردند و گفتند "این اقدام قطعا صدماتی به سی و سه پل وارد خواهد کرد"، اقدام دوم پیشنهادی کارشناسان، دفن دستگاه حفار مترو در منتهی الیه نقطه انحراف بود، اقدامی که با توجه به هزینه های سنگین خرید مترو آن هم در اوج تحریم های ظالمانه غیر ممکن می نمود و پیشنهاد سوم هم بر این موضوع تاکید داشت که دستگاه حفار با قوس 150 درجه به مسیر خود ادامه دهد تا بتواند در حوالی چهارراه شریعتی خیابان چهارباغ بالا به مسیر اصلی خود بازگردد، در این حین از مبدا انحراف تا بازگشت TBM به مسیر اصلی نیز به صورت دستی حفر گردد، که ظاهرا هرچند پیشنهاد پرهزینه ای به نظر می رسید، اما این گزینه به عنوان گزینه معقول تر انتخاب شد.

• ما با میراث فرهنگی هماهنگ هستیم

با پایان یافتن حفاری تونل مترو، حالا نوبت به ساماندهی ایستگاه هایی رسیده که مهمترین آن ها ایستگاه میدان امام حسین(ع) و میدان انقلاب است.
از سویی قرار گرفتن این دو ایستگاه در بافت تاریخی اصفهان به ویژه میدان امام حسین(ع) که در بخش دولتخانه صفوی قرار دارد و از سوی دیگر تردد سنگین خودرو ها در حوالی این دو ایستگاه به عنوان اصلی ترین خیابان های شهر ، سرعت ساخت و ساز را کند کرد. همچنین در هیاهوی ساخت این دو ایستگاه ناگهان سازمان میراث فرهنگی از کشف دو سازه کاملا باستانی، یکی راه آب دوران صفویه در حوالی میدان انقلاب و دیگری پایه های کاخ جهان نما در حوالی میدان امام حسین (ع) خبر داد.
کشف باستانی دو اثر کافی بود تا نه تنها مترو پشت تاریخ مدفون شده شهر متوقف گردد، بلکه گمانه زنی مخالفان عبور این ابر دستگاه آهنین، رنگ و بوی واقعیت به خود بگیرد و نگرانی ارتعاشات مقابل مدرسه چهارباغ را نیز دو چندان نماید.
حالا مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان با تاکید بر این که متولی میراث کهن و تاریخی، سازمان میراث فرهنگی است، به چراغ سبز این سازمان در برابر مترو اشاره می کند و می گوید "برای عبورمان از بافت تاریخی اصفهان مجوز داریم."
محمد جواد شعرباف در جمع خبرنگاران با اشاره به این موضوع گفت:پیش از فعالیت عمرانی در ایستگاه های میدان امام حسین(ع) و انقلاب از سازمان میراث فرهنگی در خواست باستان شناسی منطقه کردیم که مورد موافقت قرار گرفت.
وی با تاکید بر این موضوع که برای انجام این عملیات حداقل 500 میلیون تومان طی دو سال پرداخت کردیم، افزود: ما این موضوع را درک می کنیم که میراث فرهنگی مهمترین دغدغه مردم و رسانه ها در اجرای پروژه مترو می باشد، اما این را هم نباید نادیده گرفت که من و همکارانم موظف به اجرای این ابرپروژه هستیم و بر اساس قانون باید کارمان را انجام دهیم.
شعرباف ادامه داد:ما هرگز دنبال آن نبوده ایم که با تخریب میراث فرهنگی مترو بسازیم، اکنون هم هرجا نشانه هایی از میراثی بودن اثری کشف شود، ما پشت آن متوقف می شویم تا سازمان میراث فرهنگی تکلیف آن را مشخص کند.
مدیرعامل سازمان متروی اصفهان اضافه کرد:پایه های کاخ جهان نما و دو آبراهه تاریخی در این دو ایستگاه کشف شده است که ما فعالیتمان را در آن بخش متوقف کرده ایم، اما این نکته نیز حائز اهمیت است که حدود شش ماه است کارمان متوقف مانده تا مسئولان امر تصمیم بگیرند.
شعرباف تاکید کرد: پایه های جهان نما در ورودی خیابان چهارباغ و خارج از محدوده ایستگاه کشف شده است، لذا ما پیشنهاد می کنیم این مجموعه بازسازی و به عنوان یک ساختمان VIP مورد استفاده قرار گیرد.
وی از صرف بودجه ای بالغ بر هزار و 300 میلیارد تومان برای احداث خط یک متروی اصفهان خبر داد و گفت: حدود 700 میلیارد تومان دیگر نیز بودجه لازم است تا خط یک مترو راه اندازی شود و امیدواریم بتوانیم ابتدای مهرماه سال جاری فاز اول این خط از شهرک قدس تا میدان شهدای اصفهان را راه اندازی کنیم.

• استاندار ابلاغ کند، ما متوقف می کنیم

حالا خط اول مترو به بهره برداری نرسیده، سازمان قطار شهری اصفهان تصمیم دارد کلنگ خط دو را به زمین بزند، خطی که از زینبیه آغاز و تا خمینی شهر امتداد می یابد.
همچنین در کنار آن یک خط فرعی نیز به بهره برداری خواهد رسید که قرار است از باغ رضوان آغاز و حوالی میدان امام علی(ع) به خط اصلی شماره دو مترو بپیوندد.
اما مهمترین مسئله این خط شرقی – غربی اصفهان ایستگاه دهم آن است که بر اساس نقشه های ارایه شده قرار است از زیر میدان امام (ره) عبور کند.
اقدامی که علاوه بر کمیته حمل و نقل و ترافیک ، به تایید سازمان میراث فرهنگی کشور نیز رسیده و مسئولان آن با تاکید بر این که مترو نباید از نزدکی ابنیه تاریخی مستقر از میدان عبور نماید، عبور آن از صحن میدان را بلامانع دانسته اند.
اقدامی که بر اساس اظهارات مسئولان سازمان قطار شهری اصفهان ، موافقت مسئولان یونسکو را نیز دارد و بر این اساس چراغ ها برای عبور از خطوط تاریخی اصفهان برای این سازمان سبز شده است، اما رسول زرگرپور ، استاندار اصفهان نظری کاملا مخالف این موضوع دارد.
وی در آخرین نشست خبری خود با اصحاب رسانه گفت: به دنبال سفر هیئت دولت به استان اصفهان موضوع مترو مطرح شد و آقای رئیس جمهور از عبور مترو از زیر میدان امام خمینی (ره) ابراز نگرانی کرد.
زرگرپور ادامه داد: به دنبال تائیدیه سازمان میراث فرهنگی کشور و یونسکو برای عبور مترو از این میدان تاریخی ، موضوع به آقای روحانی منتقل گردید که ایشان فرمودند "حتی با داشتن مصوبه یونسکو ، باز هم مترو از زیر میدان تاریخی امام خمینی(ره) عبور نکند."
سپس استاندار اصفهان در همان جلسه تاکید کرد، موضوع عبور مترو از زیر میدان تاریخی امام منتفی است و باید مسیر جایگزین آن مشخص شود.
اما مدیرعامل سازمان قطار شهری ، معتقد است تا زمانی که رسما به وی ابلاغ نشود موظف است کار خودش را بر اساس مصوبه های پیش رو انجام دهد.
شعرباف در این زمینه گفت:نظرات مسئولان کشور برای ما اهمیت دارد و چنانچه نظر شخص آقای رئیس جمهور این باشد که مترو از زیر میدان امام عبور نکند، قطعا تمکین خواهیم کرد، اما من نمی توانم به عنوان مجری مترو، تا پیش از این که چیزی برایم تکلیف شود و یا ابلاغ گردد،کار را متوقف نمایم.
وی اظهار کرد: تاکنون هیچ مقام رسمی و دولتی از من نخواسته تا پروژه را در خط دوم متوقف کنم و فقط در صحبت های استاندار اصفهان ،آن هم بر اساس اخبار اعلام شده که آقای رئیس جمهور با عبور خط دوم مترو از زیر میدان امام خمینی(ره) مخالف است.
مدیرعامل سازمان قطارشهری اصفهان بیان کرد: برخی از عبور مترو از زیر خیابان عبدالرزاق خبر می دهند، این در حالی است که عبور مترو از زیر این خیابان غیر ممکن است و این خیابان نیز به عنوان یک خیابان مستقر در بافت تاریخی آن هم در حریم مسجد جامع مشکلات میراثی خودش را دارد.
شعرباف افزود: برای اجرای خط دوم مترو خبره ترین افراد و کارشناسان را از یونسکو دعوت کردیم وآن ها نیز نظرشان در این زمینه مثبت بود ، اما باز هم سازمان قطار شهری تابع تصمیمات کلی است که گرفته شده و ابلاغ می گردد.
بنا بر این گزارش ، به دنبال تصمیم استاندار اصفهان، ظاهرا قرار است تصمیمات کلی مترو در کمیته ای راهبردی متشکل از 5 نفر گرفته شود که 3 نفر آن را استاندار،یک نفر را مدیرکل سازمان میراث فرهنگی و یک نفر دیگر را نیز شهردار اصفهان معرفی می کند.
همچنین گفتنی است ، خطوط اول ، دوم و سوم مترو اصفهان با حدود 50 کیلومتر ریل گذاری ، می تواند چیزی نزدیک به 35 درصد تردد در این کلانشهر را بر عهده بگیرد که این میزان تردد با این حجم هزینه اعم از ریالی ، ارزی ، نیروی انسانی ، تهدید میراث فرهنگی ، تحدید عبور و مرور و .... پایین ترین راندمان ممکن برای یک شبکه حمل و نقل ریلی درون شهری است.
------------------
گزارش از رضا صالحی پژوه
------------------