نوستالژی نظافت پشت دیوار تکنولوژی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی همراز، مردی با لباس غیر فرم با یک چرخ دستی و سه بشکه بزرگ روی چرخ دستی در حالی که چوب جارویش را برعکس گذاشته بود کنار بشکه ها در کوچه و پس کوچه های شهر قدم می زد و زباله جمع می کرد.
سطل های پلاستیکی یا بعضا فلزی کنار درب خانه ها بدون کیسه های زباله و حتی بدون لحاظ چیزی به نام تفکیک زباله های خشک از تر پر بودند از زباله های دو روز یک خانواده و مرد رفتگر از ساعت هشت تا 10 صبح در منطقه ای که به وی سپرده بودند، زباله جمع می کرد و سطل ها را دوباره در حوالی درب همان خانه رها می کرد، با این توضیح که ته مانده زباله ها در سطل ها منبعی می شد برای ضیافت حشرات موذی و مزاحم.
بعضی وقت ها گربه های محله هم سرکی به سفره این ضیافت کثیف می کشیدند و همین موضوع دلیلی می شد برای به هوا برخاستن بوی نامطبوع زباله در ساعات ابتدایی روز.
اندکی که گذشت، شهرداری ها تصمیم گرفتند در گام اول، رفتگرانشان را به لباس فرم ملبس کنند، لباسی که هرچند اوایل بر اساس سلیقه شهرداران تعریف می شد، اما خیلی زود این لباس که در اصفهان سبز رنگ بود، به لباسی متحد الشکل و نارنجی رنگ تبدیل شد.
شاید لباس متحد الشکل اولین گامی بود که در راستای مکانیزه شدن رفت و روب شهرها برداشته شد، اما هنوز این سئوال در ذهن شهروندان بود که زباله ها شب ها کجا می روند؟
حالا شهرداری ها برای ساماندهی به وضعیت شهرها باید گام دوم را بر می داشتند و گام دوم نیز توسعه در تولید و توزیع کیسه های زباله ای بود که می توانست دست حشرات مزاحم و گربه ها را از ته مانده زباله ها کوتاه سازد، روند تفکیک از مبداء را آسان نماید و از همه مهمتر این که زحمت رفتگران را کمتر کند.
در همین زمان بود که علاوه بر کیسه های زباله، چرخ های دستی هم جای خودشان را به ماشین های نیمه مکانیزه جمع آوری زباله دادند و برای اعلام حضور خودروهای زباله بر نیز به جای آژیر هشدار، قطعه موسیقی کلاسیک " برای الیزه" ساخته "بتهوون" با قدمت حدود یکصد سال انتخاب شد و به جای دفن فله ای زباله در حوالی شهرها، سازمان های بازیافت راه اندازی شد.
با توسعه زیرساخت های استفاده بهینه از این طلای کثیف، بیش از هرچیزی نیاز به فرهنگ سازی به چشم می خورد و برای فرهنگ سازی در این زمینه قاب شیشه ای جعبه جادویی به کمک شهرداران و شهروندان آمد و با کاراکتر های کارتونی ساعات حمل زباله و فرهنگ تفکیک از مبدا را به شهروندان گوشزد کردند.
با این توسعه کمی و کیفی، همزمان با اصلاح ساختار وزارت کشور، شهرداری ها هم خرجشان از دولت جدا شده بود و بهتر می توانستند برای مدیریت هزینه برنامه ریزی نمایند، لذا با نیم نگاه اقتصادی مسئولان به زباله های شهری، برنامه ها تدوین می شد تا این که خیلی زود تکنولوژی جای سنت در پاکیزگی شهر ها را گرفت.
فکر می کردیم می خواهند ما را بیکار کنند
محمد علی ریاحی، رفتگر بازنشسته شهر اصفهان در این زمینه می گوید: زمانی که ما مشغول به کار رفت و روب شهر شدیم، یک جارو داشتیم و یک جفت دستکش، اما حالا خیلی اوضاع فرق کرده است.
وقتی که ماشین های مکانیزه برای جمع آوری زباله و رفت و روب به شهر می آمد، ما فکر می کردیم قرار است کارمان را از ما بگیرند و خیلی ناراحت بودیم، اما بعد از مدتی دیدیم که اینطوری نشد و ماشین ها برای راحتی کار ما آمده بودند.
شهروندان پا به سن گذاشته نیز از این موضوع خرسند هستند و می گویند وضعیت پاکیزگی شهرها به نسبت سه دهه قبل فرق کرده و بهتر شده است و روز به روز هم بهتر می شود.
اما مکانیزاسیون خدمات شهری تا چه اندازه می تواند زندگی بشر را دستخوش تغییر قرار دهد؟
مکانیزاسیون با عنصر کیفیت و کمیت
در این زمینه حسین فیروزی نژاد،کارشناس ارشد مدیریت برنامه ریزی شهری در گفت و گو با خبرنگارما گفت: هدف از مکانیزاسیون شهری در دو بخش کیفی و کمی قابل بررسی است.
از جمله اهداف کیفی مکانیزاسیون خدمات شهری می توان به مواردی چون افزایش سرعت عملیات، افزایش ضریب ایمنی و بهداشت، کاهش آلودگی های صوتی و افزایش زیبایی مناظر عمومی، تسهیل در امکان تفکیک زباله، کاهش جانوران موذی، تسهیل در ارزشیابی و نظارت عملکرد، جلب مشارکت و رضایتمندی شهروندان، کاهش جابجایی ها و هزینه حمل، بهره برداری بهینه اقتصادی از زباله های تولیدی (طلای کثیف)، اتوماسیون شیوه استفاده از ماشین آلات و کنترل نظارت و خصوصی سازی کار به معنای واقعی و در جهت افزایش بهره وری نیروی کار و سرمایه اشاره کرد.
وی افزود: عبور از سیستم سنتی خدمات شهری به سیستم مکانیزه علاوه بر افزایش بهره وری سرمایه و نیروی انسانی موجبات رضایتمندی بیشتر خانواده شهری را فراهم آورده و از ریخت و پاش های بیت المال و سرمایه های جامعه به وسیله سیستم های دستی غیرقابل کنترل و رانت حاصل از آن جلوگیری به عمل آورده است.
مهرداد صبوحی، کارشناس خدمات شهری نیز در این زمینه معتقد است: حذف عامل تناژ پرداخت ها و جلوگیری از تخلفات پیرامونی در روش مکانیزه، اتوماسیون ایستگاه های میانی به منظور کاهش تبانی در عملیات توزین در مکانیزه، کاهش تردد خودروهای غیراستاندارد محل زباله، جلوگیری از وقفه های طولانی در جمع آوری زباله و حذف صف از ایستگاه های میانی در روش مکانیزه، شفاف سازی آمار دقیق نیروی انسانی و پرداخت ها، جلوگیری از به کارگیری کودکان و اتباع بیگانه از جمله مهمترین نتایج طرح مکانیزاسیون خدمات شهری در شهرها به ویژه کلانشهر ها می باشد.
خدمات شهری اصفهان رو به مکانیزه شدن
حالا با این توصیف ، اصفهان به عنوان کلانشهر توریستی و تاثیر گذار جهانی و جهانشهری پر رفت و آمد می تواند در بهره گیری از خدمات مکانیزه شهری به عنوان یک الگو بهره جسته و سرمنشاء ایده های نو در این زمینه باشد. معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان در این زمینه گفت: در شهر اصفهان 44 درصد رفت و روب معابر و خیابان ها به صورت کاملاً مکانیزه انجام می شود که درصد مکانیزه کردن خدمات نظافت در شهر رو به افزایش است.
احمدرضا مصور افزود: آنچه در ذات شهر اصفهان به عنوان شهر جهانی مطرح است و از فرهنگ مردم آن نیز هویدا می باشد، فرهنگ پاکیزگی است که این مهم ناشی از معارف دینی است.
وی تصریح کرد: شهرداری اصفهان در سال های اخیر با تلاش و همت چهار هزار نفر کارگر در بخش های نظافت و رفت و روب ، فضای خوب و رضایت بخشی ایجاد کرده است. معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان تاکید کرد: ما امروز می توانیم این ادعا را داشته باشیم که در امر نظافت شهر با کمترین مشکل روبه رو هستیم و البته تا ایده آل شدن راههای زیادی در پیش است.
وی این موفقیت را مرهون فعالیت های کارگران شهرداری و فرهنگ بالای شهروندان اصفهانی دانست.
وی در پایان با اشاره به تحولات ایجاد شده در شهر اصفهان در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، اظهارداشت: امکانات فعلی شهر اصفهان در حال حاضر با 37 سال پیش به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست و اکنون شهر اصفهان از امکانات بسیار خوبی برخوردار است . با این توضیح ، هرچند می توان بخش عمده پاکیزگی شهر ها را در فرهنگ شهروندان آن شهر جستجو کرد، اما نمی توان نقش تکنولوژی در این زمینه را نادیده گرفت./