شفافیت اولین گام اعتماد است

در این میان برخی بر این باور هستند که می توانند با بیان شفاف برخی مسائل، اذهان را نسبت به دیگر مسائل منحرف سازند و یا این که علامت سئوالی که بالای بسیاری از مسایل حوزه مدیریتی اشان است را کم رنگ کنند. مصداق این امر را می توان شفاف سازی اخیر یکی از اعضای شورای اسلامی شهر اصفهان در خصوص پرداختی های یکی دو سال گذشته مدیران شهری به هیئات مذهبی، کانون های فرهنگی و ... نام برد. شفاف سازی که یک شبه از صفحه فضای مجازی این عضو جوان شورای شهر به اذهان عمومی شهروندان سرک کشید و سهوا یا عمدا نتیجه ای نداشت، غیر از منحرف کردن ذهن برخی شهروندان نسبت به آیین و شعائر دینی و مذهبی. این در حالی است که ماده7 پرداخت‌ها به بخش عمومی قوانین شهرداری‌ها به شهرداری اجازه داده تا از کل پرداخت‌ها به بخش عمومی 50درصد به امور فرهنگی و 30درصد به امور مذهبی و 20درصد باقی‌مانده برای مصارف دیگر هزینه شود. این تسهیم، بسته به سیاست‌های شهرداری و شورای اسلامی شهر در هر سال قابل تغییر است. متن قانون نیز تصریح می دارد که : «آن دسته از فعالیت‌های اجتماعی که اهداف آن در راستای وظایف شهرداری، مربوط به عموم مردم می‌شود را می‌توان از این محل تأمین کرد.

منظور از کلیه فعالیت‌های اجتماعی مرتبط با امور فرهنگی، مذهبی، فعالیت‌هایی که با هدف ارتقاء فرهنگ عمومی و تعمیق هر چه بیشتر معارف دینی و مذهبی باید صورت پذیرد را شامل می‌شود.» موضوعی که وقتی محرم می آید، به اصفهان شور و حال مضاعفی می بخشد و این شهر ریشه دار در تاریخ را به یک حسینیه بزرگ تبدیل می کند.

این در حالی است که برخی از هیئت های مذهبی بر این موضوع اصرار دارند که کمک هایی که از سوی مدیران شهری به آن ها شده ، تنها بخشی از مخارج آن ها بوده و بخش بیشتر آن را مردم و یا بانیان و خیران تامین کرده اند، اما در این میان هیچ فردی با شفاف سازی مخالفتی ندارد.

سید امیر یوسف ابطحی، دست اندرکار یکی از هیئت های مذهبی اصفهان در این زمینه به خبرنگار ما گفت: شفافیت یعنی دوری جستن از رانت خواری، زیاده طلبی و انحصار طلبی و این خصایص نا مطلوب ارکان ظلم را تشکیل می دهند، پس در یک کلام امام حسین (ع) به صحرای کربلا رفت تا با ظلم مبارزه کند وشفافیت می تواند زمینه ای باشد برای مقابله با ظلم و ستم و بی شک مورد تائید همه افراد جامعه می باشد، ان شاالله که اقدام شورای اسلامی شهر اصفهان در راستای شفاف سازی کمک هایی که به هیئات مذهبی کرده اند نیز در همین راستا باشد.
مهدی فضل الهی نیز یکی دیگر از جوانان مذهبی شهر اصفهان است که این شفاف سازی را در مسیر تحقق عدالت خواند، اما تاکید کرد شفافیت نمی تواند تنها به بخشی از اقدامات بپردازد و نسبت به بخش هایی دیگر از اقدامات شهر بی تفاوت باشد، لذا امیدواریم این موضوع در تمام مسائل شهری نمود عینی بیابد و زمینه ای شود که مدیران شهری برای همه مسایل فرهنگی با نمودار و آمار شفاف سازی نمایند.

البته این اقدام این سئوال را نیز در ذهن مخاطب ایجاد می کند که چرا شفافیت سلیقه ای اجرا می شود وتنها شفافیت برای مدیران سابق و اسبق شهر به کار برده می شود، به راستی چرا شفافیت برای مدیران فعلی شهر کاربرد آنچنانی ندارد و بسیاری از برنامه های فرهنگی، اجتماعی و ... شهر از تیغ تیز شفافیت مغفول می ماند؟

سئوالاتی که باعث می شود این ذهنیت را ایجاد کند که برخی سعی دارند با انداختن توپ در میادین دیگر، اذهان را نسبت به آن ها متوجه سازند. کارشناسان افکار عمومی بر این موضوع اصرار می ورزند که وقتی شفافیت یا اطلاع رسانی در خصوص یک موضوع خاص همه جانبه نباشد و تنها به بخشی از آن بپردازد، نه تنها اعتماد سازی نمی کند، که بیشتر باعث نگرانی و بی اعتمادی عموم مردم نسبت به یک موضوع می گردد.

مهدی سمیع پور، مدرس دانشگاه و کارشناس غلوم ارتباطات در این زمینه معتقد است که وقتی در جامعه ترغیب صورت می پذیرد، که اقناع شکل گرفته باشد و وقتی اقناع ایجاد می شود که شفافیت، صداقت، پاسخگویی صریح و شفاف به صورت همه جانبه صورت گیرد، چرا که در دنیای مدرن با وجود وسایل ارتباط جمعی ، دیگر نمی شود مسائل را از شهروندان و توده های جمعیتی مخفی کرد و وقتی این مخفی کردن ها بر ملا شود، می تواند باعث فرونشست دیوارهای اعتماد بین مردم و نهاد های دولتی شود.

همچنین نرگس معروفی، استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی می گوید وقتی یک خلل در روند ایجاد ارتباط دو سویه بین شهروند و نهاد دولتی ایجاد می شود، سالیان زیاد به طول می انجامد تا آن ارتباط ترمیم شود و این ارتباط می تواند شامل رفتارهای روزانه شهروندی، روابط بین فردی، روابط بین گروهی، معاملات، برخوردها و ... باشد. لذا اگر بخواهیم کمی در خصوص مسئال اجتماعی اینچنینی منصفانه برخورد کنیم، باید از مدیران شهری خواست پیش از این که بخواهند با استفاده از ابزارهای سیاسی، بر فعالیت های عمرانی ناگهان متوقف شده شهر سرپوش بگذارند، ضمن پرهیز از ایجاد تنش های بی مورد در شهر، به ارایه اطلاعات یکدست و شفاف، غیر سیاسی به شهروندان بپردازند. اقدامی که قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات آن را برای هر شهروندی عملی کرده و با توجه به متن ماده 2 این قانون که اذعان می دارد: "هر شخص ايراني حق دسترسي به اطلاعات عمومي را دارد، مگر آن كه قانون منع‌كرده‌باشد. استفاده از اطلاعات‌عمومي يا انتشار آنها تابع قوانين و مقررات مربوط خواهدبود." هر شهروند می تواند در خصوص مسایل غیر محرمانه هر سازمانی از عالیترین مدیر آن سئوال بپرسد و این حق را برای خود محترم بداند که بداند بودجه یک سازمان دولتی و عمومی که بی شک از بیت المال مسلمین تامین می گردد، در چه راهی و چگونه هزینه می شود.

همچنین شهروندان حق دارند بدانند چرا مدیران شهری این روزها بیش از این که به وظایف اصلی خود بپردازند، در حالی که در برخی از مناطق شهری ماه ها است از آسفالت ساده یک خیابان فرعی عاجز مانده اند، بر اقدامات بی مورد وبی نتیجه ای اصرار می ورزند که نمی تواند بر توسعه شهر، افزایش مولفه های گردشگری شهر، ارتقای نشاط اجتماعی در بین شهروندان تاثیری داشته باشد.

اقداماتی که تنها کارکرد آن از بین بردن انرژی و توان شهروندان بوده ومانعی می شود برای مشارکت جمعی آن ها در اداره امور شهر که از اهم این اقدامات بیهوده می توان به اصرار غیر مسئولانه برخی اعضای شورای شهر به تغییر نام خیابان های اصفهان اشاره کرد. تغییراتی که نه تنها در زمان اجرای آن، بلکه زمان ایجاد ایده مشخص است که مردم شریف، مومن و ولایی اصفهان آن را بر نمی تابند و اجازه نمی دهند نام برخی افراد که در ناگذاری ها می توانند اولویت های دست چندم باشند، بر خیابان های شهر خود نمایی کند و این سئوالات را ایجاد می کند که اولا چه لزومی بر تغییر نام خیابان مثلا هشت بهشت شرقی به دکتر فاطمی وجود دارد؟

دوما چنانچه لزومی در این کار دیده می شود، اولویت نامگذاری به نام دکتر فاطمی که پیش از این نیز خیابانی در اصفهان به نام ایشان بوده را چه کسی مشخص کرده است؟

سوما این که آیا واقعا برای نامگذاری خیابان های شهر، نباید به الگو هایی مانند شهید حججی ها که مقام معظم رهبری از آن ها به عنوان قهرمانان دوره معاصر نام بردند توجه شود؟

چهارم این که چه فرد یا افرادی، گروه یا دسته ای از ایجاد حساسیت بی موردی که بین اقشار مختلف جامعه در اثر این اقدامات بی مورد ایجاد می گردد، سود خواهد برد؟

با طرح این سئوالات به نظر می رسد بی مناسبت نیست مدیران شهری که صمیمانه در مسیر شفاف سازی گام نهاده اند، نسبت به هزینه برنامه هایی مانند جشنواره کودک و نوجوان، هفته فرهنگی اصفهان در اردیبهشت ماه، روز نکوداشت اصفهان که اخیرا برنامه های آن اجرا شد، برنامه هایی همچون من بهشتی هستم، لزوم تغییر نام خیابان ها که برای نهادینه شدن آن در ذهن شهروندان هزینه های زیاد معنوی و مادی در بر داشته است و ... نیز شفاف سازی کنند و دانستن فرا جناحی و سیاسی را حق مسلم شهروندان بدانند.

گزارش از رضا صالحی پژوه