وقتی برگه های تقویم به روز 13 آبانماه نزدیکتر می شود،ناخود آگاه شور وهیجان بیش از نیم قرن سابقه انقلابی مردمی آزادی خواه در ذهن متبادر می شود . روز 13 آبان در تقویم تاریخ ایران به ویژه تاریخ معاصر روزی اعجاب انگیز است که نه تنها در پیروزی انقلاب اسلامی نقش به سزایی داشت،بلکه در تثبیت این انقلاب...
وقتی برگه های تقویم به روز 13 آبانماه نزدیکتر می شود،ناخود آگاه شور وهیجان بیش از نیم قرن سابقه انقلابی مردمی آزادی خواه در ذهن متبادر می شود .
روز 13 آبان در تقویم تاریخ ایران به ویژه تاریخ معاصر روزی اعجاب انگیز است که نه تنها در پیروزی انقلاب اسلامی نقش به سزایی داشت،بلکه در تثبیت این انقلاب نیز نقش آفرین بود .
برخی از کارشناسان علوم سیاسی معتقدند نهضت انقلابی امام خمینی (ره)و مبارزه ایشان علیه رژیم ستم شاهی از 13 آبانماه سال 1343عمومی شد و در 13 آبان سال 57 به دنبال حمله مسلحانه ماموران رژیم پهلوی به دانش آموزان و مردم به اوج خود رسید و در 13 آبانماه سال 58 و به دنبال تسخیر لانه جاسوسی پایه های این انقلاب استحکام یافت .
سه واقعه ای که هر کدام به خودی خود می توانست برای یک نهضت کافی باشد،حالا تنها در یک روز از روزهای تقویم نمود یافته تا طالع حسن ایران در پاییز رقم بخورد .
حالا روز 13 آبان در حالی عنوان «روز ملی مبارزه با استکبار جهانی» را به خود اختصاص داده که برای اولین بار در سال 1343 تبعید امام راحل (ره) به عنوان رهبر نهضت انقلابی مردم ایران به ترکیه اتفاق افتاد .
تبعیدی که هر چند 14 سال به دوری این بزرگ مرد تاریخ ساز از وطن انجامید ، اما با پاره شدن زنجیر استبداد از دست و پای ایران،استقلال و آزادی برای ایرانیان به ارمغان آورد .
امام خمینی (ره) که خود را طلبه ای ساده در مکتب اباعبدالله (ع) و اهل بیت (ع) می دانست،روز 16 مهرماه سال 1341طی جلسه مهمی که با مراجع عظام قم داشت در رابطه با انجمن های ایالتی و ولایتی سخن گفت.سخنانی که حمایت غاطبه مراجع را نیز به دنبال داشت و به دنبال آن با پشتوانه مذهبی موجود، سخنرانی هایی توسط ایشان صورت گرفت .
رژیم منحوس پهلوی نيز که خود را در برابر روشنفکری های آیت الله خمینی (ره) ناتوان دید،در تاریخ 11 آذر ماه همان سال تصویب نامه انجمن های ایالتی و ولایتی را لغو كرد و به دنبال آن آیت الله خمینی (ره) با صدور پیامی این امر را به مردم و مراجع تبریک گفتند .
شاه به دنبال تصویب قانون انجمن های ایالتی و ولایتی سعی داشت طی یک مانور تبلیغاتی به زنان حق رای داده و شرط مسلمان بودن و سوگند خوردن به قرآن مجید در محاکم را حذف نماید .
اما پس از لغو این قانون، نهضت آیت الله خمینی (ره) به «نهضت دو ماهه روحانیون » شهرت یافت .
حالا پهلوی دوم که مانند پدر کینه زیادی از روحانیون داشت ، متوجه مخالفت های روحانیون و به تبع آنها مردم با حکومت خودش شده و سعی داشت مبارزه شدیدی را با توده مردم آغاز نماید .
تنها متحد سیاسی و نظامی آمریکا در منطقه به تصور اینکه پشتوانه ابر قدرت بلوک غرب برای بقای حکومتش کافی است،طرح رفراندمی قلابی را در سر پروراند ،ولی مجدداً در تاریخ 2 بهمن سال 41 با تحریم این رفراندوم توسط آیت الله خمینی (ره) مواجه شد .
محمدرضا پهلوی دیگر متوجه شده بود که نمی تواند به راحتی دستورات ملوکانه دهد و هر چند مجلسین فرمایشی آن زمان را در اختیار داشت ، اما می دانست که نمی تواند به راحتی از سد روحانیون به عنوان رهبران فکری آن زمان عبور کند از این رو به عمال خود دستور داد تا سناریویی خونین از برخورد با روحانیون تنظیم کنند و اين عمال دست نشانده نيز دوم بهمن ماه سال 42 در حالیکه مردم مشغول مراسم نوروز بودند با حمله به فیضیه دست به جنایت هولناکی علیه طلاب زد .
با تمام این اقدامات نه تنها از ارادت مردم به روحانیون و در راس آنها به "حاج آقا روح الله" آن روزها کم نشد که نهال انقلاب روز به روز تنومند تر می شد .
حالا حاج آقاروح الله هم در سخنرانی های افشاگرانه خود علیه رژیم پهلوی مطالبی را بیان می کرد که به مذاق حکومت خوش نمی آمد .
رژیم که طاقت افشاگری های ایشان را نداشت ، تصمیم به دست گیری آیت الله خمینی گرفت.از این جهت نیمه شب 15 خرداد سال 42 ماموران ساواک با حضور در خانه امام خمینی (ره) ایشان را دستگیر کردند تا قیام تاریخی مردم ایران به دنبال این واقعه رقم بخورد .
قیامی که سازمان اطلاعات و امنیت آن روزهای ایران هرگز تصور نمی کرد تا این حد وسعت و عمق داشته باشد .
با آغاز این نهضت ماموران رژیم پهلوی در تاریخ 4 تیر ماه همان سال امام خمینی (ره) را از پادگان قصر به سلولی در عشرت آباد منتقل کردند،اما حجم گسترده اعتراض های مردم قم،تهران،تبریز،اصفهان و دیگر شهرهای کشور باعث شد تا پهلوی با ترس از قدرت نفوذ روحانیت و به امید اینکه این بازداشت باعث توقف ارابه آزادی خواهی ایرانیان شود ، دستور آزادی آیت الله را صادر کرد .
اما امام خمینی (ره) در تاریخ 21 فروردین سال 43 پس از آزادی از حبس سخنرانی کوبنده ای علیه رژیم پهلوی ایراد نمود و باعث شد تا رشته های امید شاه متزلزل ایران ،به یکباره پنبه شد .
حالا علاوه بر سخنرانی های امام خمینی (ره) یاران ایشان نیز به روشنگری می پرداختند . اما شاید بتوان اوج این روشنگری ها را به روز چهارم آبان همان سال و به مناسبت ولادت حضرت زهرا (س) توسط امام خمینی (ره) درباره طرح خفت بار کاپیتولاسیون نسبت داد .
طرحی به واقع اسفبار که براساس معاهدات بین المللی وقتی یک کشور قوی وارد یک کشور ضعیف می شد،اتباع کشور قوی در صورت وقوع جرم باید در کشور خودشان محاکمه می شدند و کشور ضعیف حق محاکمه آنان در کشورش را نداشت .
امام خمینی (ره) در این روز با قرائت آیه «انا لله و انا الیه راجعون » گفت: "من تاثر قلبی خودم را نمی توانم انکار کنم . قلب من در فشار است . ایران دیگر عید ندارند.عید ایران را عزا کردند ما را فروختند.استقلال ایران را فروختند . عزت ما پای کوب شد . عظمت ایران از بین رفت . عظمت ارتش ایران را پای کوب کردند.قانونی به مجلس بردند ... مستشارات نظامی (خارجی) را ... با خانواده هایشان،با کارمندان اداری شان ، با هر کس که به آنها بستگی دار ،اینها از هر جنایتی که در ایران هستند مصون هستند .
اگر یک خادم آمریکایی یا اگر یک آشپز آمریکایی مرجع تقلید شمارا وسط بازار ترور کند،پلیس ایران حق ندارد جلوی آن را بگیرد . دادگاه های ایران حق ندارند آن را محاکمه کنند،باید برود آمریکا،آنجا ارباب ها تکلیف را معین می کنند.ما این قانون را که در مجلس واقع شد قانون نمی دانیم.ما این مجلس را مجلس نمی دانیم . ما این دولت را دولت نمی دانیم . اینها خائنند به مملکت ایران ، خائنند."
با بیان این سخنان پهلوی به دنبال سرکوب آیت الله دنبال راه کار می گشت و شاید بهترین راهکار در این زمینه را تبعید دید .
تبعیدی طولانی مدت که نه تنها باعث سكوت مردم ایران نشد ، بلکه آتش زیر خاکستر انقلاب را لحظه به لحظه روشنتر نمود . از این رو 13 آبان ماه سال 1343امام خمینی (ره) بازداشت و به ترکیه تبعید شد .
اما ظاهرا این بار نیز در محل نگهداری امام مشکلی به وجود آمده بود و دولت ترکیه را مجبور کرد یک هفته بعد اين روحاني مبارز را که کمر همت به سرنگونی حکومت پهلوی بسته بود از آنکارا به بورسای ترکیه منتقل نماید .
هرچند پهلوی تصور می کرد با این کار باعث دوری رهبر نهضت از مردم شده و پس از مدتی مقدمات فراموشی مردم را رقم می زند ، اما آغاز جهانی شدن یک نهضت اینگونه رقم خورد که بسیاری از معترضان رژیم پهلوی که در خارج از ایران اقامت داشتند،حالا با گرد آمدن دور امام خمینی(ره) حلقه وصلی شده بودند بین رهبر نهضت انقلاب اسلامی ایران و مردم که مشتاقانه هر خبر یا اعلامیه ای از رهبرشان را با سختی های فراوان جست و جو می کردند .
تا جایی که دولت ترکیه این همه آمد شد را تاب نیاورد و در 13 مهرماه سال 44 با هماهگی دولت ترکیه و دولت وقت ایران،امام خمینی (ره) از ترکیه به بغداد و سه روز بعد نیز از سامرا به کربلا رفت و پس از آن هم در نجف اشرف استقرار یافت .
دولت عراق بر خلاف دولت ترکیه که به امام خمینی(ره) سخت می گرفت،اجازه داد تا ایشان در حوزه نجف تدریس کنند.تدریسی که با استقبال گسترده طلاب و روحانيون مواجه شد .
اما با انسجام یافتن حرکات انقلابی مردم ایران حکومت پهلوی از رژیم بعث عراق خواست تا امام را به کویت منتقل کند و 10 مهر ماه سال 57 امام از عراق به سمت کویت رفت،اما شرایط منطقه ای اینگونه ایجاب می کرد که حالا حاج آقا روح الله از منطقه نیز تبعید شود .
از این رو 3مهر ماه امام خمینی (ره) سوار بر هواپیما راهی روستای نوفلوشاتو-روستایی در حومه پاریس-شد.روستایی که هنوز با گذشت بیش از 37 سال از آن روزها ،مردم آن حاج آقا روح الله را به یاد دارند و از ایشان خاطرات خوبی نقل می کنند .
اما چیزی نگذشت که به دنبال جدی تر شدن نهضت انقلابی مردم ، یک روز صبح زود دانش آموزان مدرسه البرز تهران با تعطیل کردن مدرسه خود پیاده به سمت دانشگاه تهران حرکت کردند تا صدای اعتراضشان را به گوش همگان برسانند .
در طول مسیر مردم نیز به این خیل عظیم دانش آموزان انقلابی پیوستند و در زمین چمن دانشگاه تجمع کردن .ساعت 11 صبح ماموران ابتدا چند گلوله گاز اشک آور به سمت مردم پرتاب کردند،اما اعتراضات مردمی شدیدتر شد و به دنبال هراس ماموران رژیم پهلوی تیر اندازی مستقیم به روی مردم آغاز شد . در این حادثه تعداد 56 نفر از دانش آموزان و مردم شهید و تعداد زیادی نیز زخمی شدند .
پس از رسیدن خبر این حادثه به امام خمینی (ره ) که حالا در پاریس وقایع انقلاب را رهبری می کردند،ایشان طی پیامی فرمودند :"...من از این راه دور چشم امید به شما دوخته ام ،صدای آزادی خواهی و استقلال طلبی شما را به گوش جهانیان می رسانم."
حالا با همین چند کلمه پیام امام خمینی (ره) انقلاب اسلامی به روزهای سرنوشت ساز خود رسید تا جایی که حمایت های آمریکا نیز از مهره دست نشانده خود اثر بخش نبود .
شاه به بهانه مسافرت کشور را به بختیار سپرد و در تاریخ 26 دیماه سال 57 ايران را ترک کرد تا پس از سال ها دوری از وطن،12 بهمن همان سال امام خمینی (ره) به ایران بازگردد .
با بازگشت امام خمینی (ره) به ایران و تشکیل کمیته انقلاب ،حالا نهال نوپای انقلاب بیش از پیش به حمایت ، مراقبت و نگهداری نیاز داشت .
این موضوع را هم آمریکا که سر سپرده ترین متحد خود در منطقه را از دست داده بود می دانست هم رهبر نهضتی که 15 سال قبل موقع دستگیری به ماموران ساواک گفته بود "سربازان من در گهواره هستند."
از این رو آمریکایی ها به دنبال شیطنت های بی پایان خود علیه ایرانیان ، با تبدیل محل سفارت واشنگتن در تهران به لانه جاسوسی ، سعی در انتقال اطلاعات استراتژیک رژیم نوپای جمهوری اسلامی به کشورشان داشتند تا در زمان معینی با حمایت نظامی و اطلاعاتی ابر قدرت بلوک غرب، آن را ساقط کنند،از این رو 13 آبانماه سال 58 دانشجویان موسوم به "دانشجویان مسلمان پیرو خط امام" با دریافت اطلاعات دقیقی از شیوه فعالیت های جاسوسی آمریکایی ها،راهی سفارتخانه آمریکا در خیابان طالقانی تهران شدند و این لانه جاسوسي شیطان را فتح کردند.
البته این اقدام مصادف بود با استقرار شاه فراری ایران پس از ماه ها در بدری و سرگردانی در کشورهای مختلف در آمریکا آن هم با نام مستعار که خشم ایرانیان از کشور آمریکا را برانگیخت .
دانشجویانی که اقدام به تسخیر لانه جاسوسی کرده بودند از ساعت 16 همان روز ایرانیان و ارباب رجوع و یا کارمندان سفارتخانه را آزاد کردند و آمریکایی های سفارتخانه را به محل دیگری منتقل کردند.
فردای همان روز امام خمینی (ره) بار دیگر با صدور پیامی ، ضمن بزرگتر خواندن این اقدام به نسبت انقلاب اسلامی در سال 57 ،از حادثه تسخير لانه جاسوسي به عنوان انقلاب دوم ياد كردند و اين اقدام را تاييد و اعتراض خود و ملت ايران اسلامي به پناه دادن دولت آمريكا به شاه فراري ايران را بيان نمودند.
بنابراین گزارش به دنبال این سه رخداد بزرگ انقلابی در تاریخ معاصر ایران ، از ابتدای انقلاب تاکنون روز 13 آبان ماه به یاد حرکت انقلابی دانش آموزان روز دانش آموز نام گرفته است .