رویش نهال جهاد دانشگاهی در زمین انقلاب اسلامی

دانشگاه‌ها طی سال‌های 1357 تا 1359 نتواسته بودند آنطور که باید و شاید خود را با شرایط جدیدِ پس از زایش نظام جمهوری اسلامی وفق داده و همسو کنند، به همین دلیل امام خمینی(ره) برای حل این مشکل، انقلاب فرهنگی اعلام کرد تا اهداف انقلاب فرهنگی و تحول در دانشگاه‌ها رنگ و بوی عملیاتی‌تری به خود بگیرد. در پی این تصمیم ابتدا ستاد انقلاب فرهنگی و بعد بازوی اجرایی آن یعنی شورای عالی جهاد دانشگاهی تشکیل شد و این شورا نیز در 16 مرداد سال 1359 «جهاد دانشگاهی» را تاسیس کرد.

به گزارش ایسنا، حدود دو سال از رویش انقلاب اسلامی ایران گذشته بود و ساختارهای حاکمیت یکی پس از دیگری شکل گرفته بود اما فضای دانشگاه‌ها آن طور که باید و شاید به تثبیت نرسیده بودند. امام خمینی(ره) برای حل این مسئله فرمان انقلاب فرهنگی را صادر کرد و در پی  تشکیل جهاد دانشگاهی، فضای دانشگاه‌ها به مرور از بی‌ثباتی و ناپایداری خارج و رفته رفته به تثبیت رسید.

جهاد دانشگاهی میوه درخت انقلاب اسلامی است و هدف آن پیشرفت مراکز علمی و گسترش کمی و کیفی تحقیقات در دانشگاه‌هاست. این نهاد با اعتقاد به این که تحقیقات، پشتوانه و اساس توسعه و رشد فنّاوری ملی است، گسترش تحقیقات و شکوفایی استعدادها را در سطح جامعه، سرلوحه سیاست‌ها و برنامه‌های خود قرار داده است. اساسنامه این نهاد انقلابی  در ۱۱ آذر ۱۳۶۵ بازنگری و تصویب شد و چهار سال بعد علاوه بر انجام فعالیت‌های علمی، تحقیقاتی و فرهنگی به عنوان پلی میان دانشگاه و صنعت انتخاب شد.

در سالروز تاسیس این نهاد انقلابی بازخوانی سخنان و بیانات امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری درباره جهاددانشگاهی خالی از لطف نیست. بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران درباره جهاد دانشگاهی گفتند: «مهم ترین عامل در کسب خودکفایی و بازسازی، توسعه مراکز علمی و تحقیقاتی، و تمرکز و هدایت امکانات و تشویق کامل و همه جانبه مخترعین و مکتشفین و نیروهای متعهد و متخصص است که شهامت مبارزه با جهل را دارند و از لاک نگرش انحصاری علم به شرق و غرب درآمده و نشان داده اند که می توانند کشور را روی پای خود نگه دارند».

مقام معظم رهبری، آیت‌الله خامنه‌ای نیز در دیدار مدیران نهاد انقلابی جهاد دانشگاهی گفتند: «مجموعه شما یک حرفی زد که بحمداللّه این حرف، امروز تقریبا در کشور ثابت شده است. جهاد دانشگاهی از اول خواست بگوید که نیروهای مؤمن، حزب اللهی، انقلابی و کمر بستگان انقلاب آن چنان که دشمن می خواهد وانمود کند، عبارت نیستند از یک عده مردمی که از دانش، معرفت، تخصص و تجربه تهی هستند».

ایشان در جای دیگری بیان کردند: «تاکنون، کارنامه درخشان جهاد دانشگاهی نیز بیانگر آن است که این نهاد، تجلیگاه تعهد و فرهنگ ناب در محیط های علمی بوده است و نام جهاد، همواره با تبلور فرهنگ، معنویت وحفظ اصول وارزش های متعالی، عجین بوده است».

رهبر فرزانه انقلاب در دیدارها و سخنرانی‌های متعدد خود در چهار دهه گذشته هرگاه صحبت از فرهنگ، تعهد، تخصص و نیروهای انقلابی به میان آمده است، گریزی به جهاد دانشگاهی و عملکرد درخشان این نهاد انقلابی زده‌اند. رهبری در 22 اردیبهشت سال 1382 حدود هفت ساعت از دانشگاه‌های شهید بهشتی و علوم پزشکی شهید بهشتی بازدید کردند و از نزدیک در جریان فعالیت‌های علمی، پژوهشی و پیشرفت‌های علمی این دانشگاه زیرمجموعه جهاددانشگاهی قرار گرفتند. حضور طولانی مدت ایشان در این دانشگاه‌ها حاوی این پیام برای جامعه علمی کشور بود که مقام معظم رهبری توجه و اهمیت زیادی به پژوهش، تحقیقات و خلق علم می‌دهند.

رهبری در یازدهم شهریور 1369  در دهمین سالگرد تأسیس جهاد دانشگاهی در دیدار با اعضای شورای مرکزی این نهاد انقلابی ضمن تأکید بر اهمیت وظایف جهاد دانشگاهی و ابراز خرسندی از فعالیت‌های ارزنده این مجموعه علمی – فرهنگی کشور، گفتند: «جهاددانشگاهی می‌تواند دستگاهی باشد که با فعالیت‌های فرهنگی و تحقیقاتی خود قشر جوان و دانشجوی کشور را در داخل دانشگاه‌ها هدایت کند و آنان را به پختگی و کمال لازم برساند، زیرا که مسأله اصلی او مسأله دانشجویان است و می‌تواند بهترین سخنگوی مسائل آنان باشد. دانشگاه‌های ما باید به عنوان جایگاهی مطرح باشد که علاوه بر اینکه دانشجویان در آن بر علم و دانش خود می افزایند بر تفکر و بینش صحیح و راه درست و هدایت معنوی خود نیز بیافزایند و دراین راستا جهاد دانشگاهی با توجه به امکانات و برنامه‌ریزی دقیق خود می‌تواند سهم بسزایی داشته باشد و فعالیت‌های فرهنگی، هنری و تحقیقاتی خود را در جهت هدایت جوانان دانشجو در خط صحیح فکری و عملی متمرکز نماید. لذا به این منظور حفظ و تقویت جهاد دانشگاهی به عنوان یک نهاد انقلابی ضروری است».

ایشان ضمن تأکید بر دوری از حساسیت های غلط سیاسی، یادآور شدند: «گرایشات مختلف سیاسی نبایستی مانعی برای انجام کار و وظایف و تعهدات اصلی باشد، بلکه در راه هر چه بهتر کار کردن باید استفاده گردد.»

رهبر انقلاب در دیدار با رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت‌ در مورخ پنجم شهریور 1382 با اشاره به عملکرد جهاد دانشگاهی، تاکید کردند: «نکته دیگر این است که در زمینه‌های کار اقتصادی، عمده تلاش را باید روی تولید برد. اساس مسأله، تولید است. ببینید در کدام نقطه از مجموعه مقرّرات کشور مزاحم با تولید وجود دارد، آن را علاج کنید. البته این کار نگاه کلان و دید وسیع اقتصادی لازم دارد که مجموع بخش‌ها - وزارت اقتصاد و دارایی، بانک مرکزی، وزارتخانه‌های صنایع، کشاورزی، بازرگانی و... - که شریک در امر ترکیب و ساماندهی اقتصادی کشور هستند، با همدیگر روی این مسأله فکر کنند و ببینند کجا گیرهایی وجود دارد که مانع تولید - چه تولید صنعتی و چه تولید کشاورزی، علمی و آنچه مربوط به وزارت علوم و آموزش و پرورش و کارهای تحقیقاتی و پژوهش‌ها می‌شود - است.

ایشان ادامه دادند: «امروز حقیقتاً زمینه تولید در کشور وجود دارد و ما مدیران، متخصّصان و فن‌آوران خوب و استعدادهای درخشان و بالا و دل‌های گرم داریم. چند روز قبل گزارشی راجع به تولید و تکثیر و انجماد سلّول‌های بنیادی به من دادند. این یک کارِ بسیار عظیم و پیچیده علمی است که در معدودی از کشورهای دنیا انجام گرفته است. در کشور ما این کار بی سر و صدا اتّفاق افتاده و هنوز اعلان هم نشده است. به نظر من اهمیت این کار کمتر از کار هسته‌ای که ما کردیم، نخواهد بود. این کار در آینده پزشکی دنیا ارزش زیادی دارد و دنیا از آن به عنوان یک انقلاب پزشکی نام می‌برد. یک گروه جوان مؤمنِ انقلابی و واقعاً جهادی که از همین بچه‌های جهاد دانشگاهی هستند، راجع به این مسأله چند سال کار کرده‌اند و به نتایج خوبی رسیده‌اند - البته باید کار ادامه پیدا کند تا به آن نتایج نهایی‌اش برسد - که ان‌شاءاللَّه خودشان اعلان خواهند کرد. بنابراین ما چنین زمینه‌های رشد علمی و فکری در کشور داریم که از ارزش بالایی برخوردار است.»

رهبری در طول چهار دهه گذشته در دیدار با طبقات مختلف جامعه بیانات فراوانی نسبت به جهاد دانشگاهی داشتند که مهمترین این بیانات به دیدار با اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ها،  دیدار با رییس فقید و فعلی موسسه رویان، اعضای شورای مرکزی جهاد دانشگاهی، مسؤولان لشکری و کشوری و ائمه جماعات مربوط می شود که محور ثقل همه آنها  اتکاء به توانایی‌ها و استعدادهای داخلی و سپردن امور به دست جوانان متعهد، مومن، متخصص و انقلابی است.

مقام معظم رهبری در دیدار اخیرشان با ائمه جمعه سراسر کشور در  25 تیرماه سال‌جاری با اشاره به فعالیت‌های جهاد دانشگاهی، یادآورشدند: «مراجعه به جوان‌هایی که اهل ابتکارند، از طرف دستگاه‌های گوناگونِ دولتی زیاد شده؛ دستگاه‌ها و مجموعه‌های جوان، مثل جهاد دانشگاهی و غیر اینها، مجموعه‌های خوبی هستند که توانایی‌های زیادی دارند و همواره منتظرند کسی به اینها مراجعه کند، از اینها کار بخواهد؛ خیلی اوقات به ما شکایت می‌کردند که دستگاه‌های دولتی از ما کار نمی‌خواهند، کاری را که تولید کرده‌ایم از ما نمی‌خرند، دریافت نمی‌کنند؛ می‌روند سراغ بیگانگان. الحمدللّه دل‌ بُریدن از بیگانگان موجب شده که به این دستگاه‌ها مراجعه بشود، از این دستگاه‌ها کار خواسته بشود، اینها به حرکت بیفتند و یک جوشش درونی‌ای در کشور بحمداللّه به وجود آمده و این به توفیق الهی، به فضل الهی ادامه پیدا خواهد کرد و کشور را به استغناء واقعی از بیگانه خواهد رساند بمنّه‌وفضله.

انتهای پیام