سال ۱۴۰۱ برای نخستین‌بار به عدد ۷.۲ میلیون تن که ظرفیت اسمی فولاد مبارکه در تولید فولاد خام است، دست پیدا کردیم و برای سال ۱۴۰۲ هدف‌گذاری چالشی‌ای را تعریف کرده‌ایم که امیدواریم به آن دست یابیم. البته سعی کرده‌ایم به مبحث «کیفیت» بیشتر بها دهیم و با توجه به حضور رقبا کیفیت امروز برای ما پررنگ‌تر...
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی همراز، غلامرضا سلیمی معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه: پیش از هر چیز خرسندی خود را از نامگذاری سال ۱۴۰۲ به نام «رشد تولید» ابراز می‌کنم. این نامگذاری نشان می‌دهد در این بازه زمانی سه ساله یعنی از دوره‌ای که سال «جهش‌تولید» (۱۳۹۹) را داشتیم و در ادامه، سال «تولید، پشتیبانی و مانع‌زدایی‌ها» (۱۴۰۰) و نیز سال بعد که «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» (۱۴۰۱) مطرح شد و حال امسال که شعار «مهار تورم و رشد تولید» را داریم، به هر روی نشان می‌دهد سیاست‌های کلان کشور متمرکز بر بحث تولید بوده است. قطعا رشد تولید می‌تواند تورم را مهار کند، گرچه امسال مهار تورم شاید به خاطر مردم اولویت اول را دارد اما ما به‌عنوان متولیان تولید بر این باور هستیم که اگر تولید با قدرت پیش برود و همچنان تولید خط قرمز ما باشد و به‌منزله یک راه برون‌رفت از مشکلات کشور به آن نگاه شود، قطعا می‌توانیم تورم را نیز مهار کنیم. در این راستا در جهت‌گیری ما برای سال ۱۴۰۲ نیز افزایش تولید همچنان بسیار حائز اهمیت است.
تحقق اهداف ۱۴۰۱
سال ۱۴۰۱ با وجود تمام محدودیت‌هایی که بود، در بخش تولید به اهداف عالیه شرکت دست پیدا کردیم؛ هم در شرکت مادر (مجتمع فولاد مبارکه) و هم در گروه هلدینگ. از سویی ما سال گذشته نسبت به سالهای قبل محدودیت بیشتری در منابع انرژی داشتیم اما از همان تجربه سالهای پیش، هم در ذخیره‌سازی مواد اولیه و هم در مباحث تعمیرات اساسی، مدیریت تعمیرات و آماده‌سازی خطوط تولید در دوره‌هایی که محدودیت‌ها را داشتیم، بهره بردیم.
سال ۱۴۰۱ برای نخستین‌بار به عدد ۷.۲ میلیون تن که ظرفیت اسمی فولاد مبارکه در تولید فولاد خام است، دست پیدا کردیم و برای سال ۱۴۰۲ هدف‌گذاری چالشی‌ای را تعریف کرده‌ایم که امیدواریم به آن نیز دست یابیم. ناگفته نماند که در سال ۱۴۰۱ با توجه به اینکه رقبا وارد میدان شده‌اند، سعی کرده‌ایم به مبحث «کیفیت» بیشتر بها دهیم. زمانی که تصمیم گرفته شد به «کیفیت» توجه بیشتری کنیم، هنوز به رقم ۷.۲ میلیون تن گروه مادر و ۱۰ میلیون تن گروه هلدینگ نرسیده بودیم و این سبب شده بود تا همچنان «تولیدمحور» باقی بمانیم و مباحث دیگری همچون «کیفیت» در درجات دوم و سوم اولویت ما باشد. امروز اما «کیفیت» برای ما پررنگ‌تر است.
همچنین در مبحث تولیدات دانش‌بنیان از چند سال قبل گام‌هایی برداشته بودیم که در سال ۱۴۰۱ قوی‌تر و جدی‌تر پیش رفتیم. در این راستا چند پروژه در نواحی تولیدی انجام دادیم که جنس آن دانش‌بنیان بود، با این تفاوت که این پروژه‌ها توسط کارشناسان خود فولاد مبارکه مدیریت شد نه با وابستگی به شرکت‌های دانش‌بنیان. مهم‌ترین آن تولید «ورق فولاد الکتریکی» و «فولاد زنگ‌نزن» در دو نوع مطرح ۴۰۹ و ۳۰۴ بود که طراحی متالورژیکی، طراحی هیدرولیکی، طراحی مکانیک، برق و اتوماسیون خاصی داشت و اجرای آن را به طور کامل، همکاران ما در فولاد مبارکه انجام دادند. ضمن اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان، برای نمونه شرکت‌هایی در زمینه فولاد زنگ‌نزن را نیز وارد پروژه کردیم؛ به این صورت که قالب را خودمان طراحی کردیم و مرحله ساخت را به دانش‌بنیان‌ها سپردیم.
اولویت امروز؛ تمرکز بر کیفیت
موضوع بعدی پشتیبانی از خطوط تولید و «پایداری تولید» بود که در مورد اولی تا سال گذشته کار جدی‌ای انجام نگرفته بود و در زمان محدودیت‌ها مثل محدودیت برق و گاز چاره‌ای جز متوقف کردن خطوط تولید نداشتیم. برای پایداری در مبحث آب البته پیش‌تر عملیاتی را آغاز کرده بودیم؛ به این صورت که با جمع‌آوری پساب‌های شهری از ۹ شهر و تصفیه و انتقال آن به صنعت، پروژه‌هایی انجام گرفته بود. اما در زمینه برق و گاز از سال گذشته پروژه بلندمدت انرژی الکتریکی کلید خورد و نیروگاه سیکل ترکیبی، بیش از ۷۰ درصد پیشرفت کرد که پیش‌بینی می‌شود خرداد امسال (۱۴۰۲) می‌توانیم از این نیروگاه، برق بگیریم و خطوط تولید خودمان را پشتیبانی کنیم.
کلنگ‌زنی نیروگاه خورشیدی نیز سال ۱۴۰۱ انجام شد و امسال فاز اول مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. این هم به نظرم بسیار حائز اهمیت است که انرژی پاک، هم به لحاظ پایداری تولید و هم از جنبه مباحث زیست‌محیطی در مجموعه فولاد در جریان باشد؛ چرا که برند فولاد مبارکه نیاز داشت انرژی پاک را در مجموعه خودش عرضه کند.
درباره موضوعات زیرساختی دیگر که در سال گذشته رقم زدیم، می‌توانم به «حمل و نقل» اشاره کنم. ما برای ورود مواد اولیه و خروج محصولات به زیرساخت قوی حمل‌ونقل نیاز داشتیم و همچنان نیاز داریم. چیزی حدود ۱۷ میلیون تن مواد اولیه، کمک‌ذوب و مواد مصرفی وارد فولاد مبارکه می‌شود و در نهایت ۷.۲ میلیون تن از شرکت مادر و ۱۰ میلیون تن از گروه خارج می‌شود که نیاز به ریل، جاده و واگن دارد. برای حمایت از زیرساخت حمل‌ونقل چندین واگن خریداری شد و بیست‌وسومین واگن، اواخر سال گذشته تحویل گرفته شد. سعی داریم در ۱۴۰۲ پنجاهمین واگن را هم در راستای تسهیل حمل‌ونقل وارد مجموعه کنیم.
تأثیر بازار بر تولید
بازار هر ساله یا هر چند سال یکبار نوسان داشته و دارد. حتی ما سالهایی مثل ۹۴ تا سالهای ۹۷ و ۹۸ دره فولادسازان نامگذاری شد؛ چراکه رکود بر بازار حاکم بود اما در دو سه ساله اخیر باوجود اپیدمی کرونا بازار جهانی به‌نسبت خوب بود. در حال حاضر هم بازار از نظر قیمت شرایط خوبی دارد. محصول ما هم دوره‌هایی در شرایط خوب قرار می‌گیرد. از طرفی باید در نظر داشت که مواد اولیه هم همین وضعیت را دارد و ما اگر محصول را خوب می‌فروشیم، مواد اولیه را هم گران می‌خریم و عمده هزینه ما در حوزه مواد اولیه است. در واقع ما کارخانه‌ای هستیم که مواد اولیه‌ای را در یک فرآیند، به محصول تبدیل و خلق ارزش می‌کنیم و اینها همه همزمان نوسان دارد. من فکر می‌کنم آنچه در فولاد مبارکه پررنگ است، بحث این توانمندی است و نه نوسانات بازار. گاهی برخی می‌گویند بازار کمک کرد که شما سود کنید؛ اما باید توجه داشت که در همین شرایط خیلی‌های دیگر هم بودند که سود نکردند. در واقع این توانمندی و دانش نیروهای ما و رهبری خوب سازمان است که این موفقیت را رقم می‌زند؛ کمااینکه ما سالهای پیش با وجود همین تعداد نیرو، تجهیزات و ظرفیت‌ها ۶.۵ میلیون تن تولید کرده بودیم اما زمانیکه تصمیم گرفتیم تولید جهش پیدا کند و از ظرفیت‌های موجود بهره ببریم، به رقم ۷.۲ رسیدیم و تولید افزایش یافت و در ادامه به رکوردهای ماهانه پی‌درپی هم رسیدیم و در تولید فولاد خام رکود زدیم.
اهمیت تولید گریدهای جدید فولادی
در خصوص محصولات تولیدی شرکت، گفتنی است که ما سالهاست گریدهای تجاری را تولید می‌کنیم و فکر می‌کنیم که رقبا هم در حال ورود به این بخش هستند، پس لازم است که از این سطح بالاتر برویم. من معتقدم اگر ما همچنان به تولید محصول تجاری ادامه دهیم، نمی‌توانیم بازار را حفظ کنیم و برای برون‌رفت از این وضعیت لازم است تولید محصول ویژه با ارزش‌افزوده بالا داشته باشیم. در کشور نیاز به فولادهای خاص وجود دارد و در حال حاضر بسیاری از این محصولات، از طریق واردات تأمین می‌شود و باید در این زمینه تولید رقم بخورد تا صنایع پایین‌دست آن را جذب کنند. حتی ممکن است در ابتدای کار، سفارش محدود باشد؛ درست شبیه سالهای ابتدایی تاسیس شرکت فولاد مبارکه که ظرفیت کشور در حد ۲.۴ میلیون تن هم نبود و بازار جذب نمی‌کرد اما امروز اگر ما یک ماه وارد بورس نشویم، بازار به هم می‌ریزد. طبیعتاً فولاد زنگ‌نزن که سال ۱۴۰۱ تولید کردیم برای ما بسیار جذاب بود. چراکه فرمول ساخت آن در دست چند شرکت محدود است و طرح آن را به هر جایی نمی‌دهند. و در این شرایط پرسنل خود ما توانستند این محصول را بدون عیب تولید کنند. طبیعی است که این محصول امروز در یک حجم بالا در بازار جذب نشود؛ چراکه پیش از این موجود نبوده و واردات هم نداشته است اما زمانیکه در کشور وجود داشته باشد، آنچه تا امروز جایگزین آن می‌شده را کنار می‌گذارند و محصول جدید را استفاده می‌کنند.
به عنوان نمونه‌ای دیگر خودروسازان ما امروز ورقی که در خودروسازان پیشرو جهان استفاده می‌شود را در اختیار ندارند و استفاده نمی‌کنند. ما در این زمینه هم وارد عمل شدیم و در آینده نزدیک ورق جدید دو فازی سبا را وارد خودروسازی می‌کنیم که طبیعتاً اگر وجود داشته باشد، خودروسازان استقبال می‌کنند و کاربرد می‌یابد. همچنین در زمینه محصولات پوشش‌دار که اغلب مصرف‌کنندگان می‌پرسند چرا گرید جدید تولید نمی‌شود، وارد عمل شده‌ایم و تا دو سال دیگر نیاز بازار را تأمین می‌کنیم.
بر همین اساس در سال ۱۴۰۲ گریدهای جدیدی را وارد بازار خواهیم کرد. در حال حاضر واحد متالورژی و فروش را مأمور کرده‌ام که به دنبال محصول جدید بازار که برای آن تقاضا وجود دارد، باشند تا در برنامه تولید قرار بگیرد. ما سال گذشته ۱۴ محصول جدید را به جامعه صنعتی معرفی کردیم. این کار سختی است چراکه تولید جدید و ویژه به تجهیز، ویژه تکنولوژی خاص و توسعه تکنولوژی هم به طور ویژه نیاز دارد. شاید امسال تعداد کمتری محصول جدید تولید کنیم و از ۱۴ گرید ۱۴۰۱ به حدود ۱۰ گرید ویژه در ۱۴۰۲ برسیم اما از نظر ارزش افزوده، این ۱۰ گرید شرایط بهتری به نسبت گریدهای سالهای پیش خواهند داشت.
چشم‌انداز ۱۴۰۲
امیدواریم امسال با بهره‌گیری از طرح‌های زیرساختی که به بهره‌برداری خواهد رسید، بتوانیم از تولید اسمی عبور کنیم و عدد بیشتری به ثبت برسانیم گرچه هدف اصلی ما تولید گریدهای ویژه با ارزش افزوده بالاتر است.
کیفیت، هزینه و کاهش ضایعات از دیگر برنامه‌های امسال ما است که لحاظ کرده‌ایم. اما وقتی تمام موضوعات را در کنار یکدیگر بگذاریم و بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که مهم‌ترین مسئله یا نقطه قوت ما که می‌تواند یک چالش هم باشد، «سرمایه انسانی» است. موفقیت‌های فولاد مبارکه قطعا مدیون کار و تلاش تمامی همکاران و پرسنل ما در سطوح و بخش‌های مختلف عملیاتی، مدیریتی و رهبری است و قطعا دانش فنی و سیاست‌گذاری و دانشی که در فولاد مبارکه نهادینه شده است، جای دیگری پدیدار نخواهد شد که این موضوع نقطه‌قوت ما محسوب می‌شود. البته چالش منابع انسانی را داریم. از لحاظ آموزش، انگیزش، نگهداشت و جذب نیرو چالش‌هایی که امسال و سالهای آینده با آن مواجهیم را واقفیم و برای رفع آن برنامه‌ریزی کرده‌ایم.
ویژه‌نامه بهره‌برداری، کارنامه ۱۴۰۱ شرکت فولاد مبارکه