برخی منتقدان معتقدند اداره کل میراث فرهنگی تهران خبر خروج خانه «نیما یوشیج» از فهرست میراث ملی را 2 ماه و 11 روز از همه پنهان کرده است.
به اعتقاد آنان خبر درز کرد و به شبکههای اجتماعی رسید. پس از آن بود که بسیاری متوجه شدند دیوان عدالت اداری به بهانه نداشتن سندی که نشان بدهد خانه متعلق به نیما بوده، خانه را از فهرست خارج کرده است. منبعی از درون اداره کل میراث فرهنگی تهران به روزنامه ایران میگوید پنهانکاریهای میراث تهران تنها به خانه نیما محدود نمیشود وخانه پهلوی «شهریار فریبرز» هم بزودی با همان سبک و سیاق در حال خروج از فهرست ملی است. اما تماسهای مکرر روزنامه ایران با «رجبعلی خسروآبادی» مدیرکل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران بینتیجه میماند.
با وجود این «فاطمه ذوالقدر» نماینده مجلس هم پیکان انتقاد را به سوی اداره کل میراث فرهنگی تهران میگیرد و میگوید: «سازمان میراث فرهنگی نه تنها از خروج این خانه از لیست آثار ملی جلوگیری نکرد بلکه اقدامی نیز در حفاظت از آن انجام نداده است.» با وجود نقدهای فعالان فرهنگی و رسانهها به خروج خانه نیما، هنوز اداره کل میراث فرهنگی تهران توضیح نداده که چرا خبر خروج خانه نیما را از همگان مخفی کرده است!
*صدای بولدوزرها تن «دزاشیب» را لرزاند
دیوان عدالت اداری در میان بهت همگان، خانه نیما یوشیج را از فهرست ملی خارج کرد. هرچند صاحب خانه از تبدیل آن به سفره خانه خبر می دهد اما صدای بولدوزرهای مدرنسازی رعشه برتن «دزاشیب» انداختهاند. بساز بفروشها سال هاست که به کمین خانه پدر شعر نو ایران نشستهاند. از همان روزی که «سیمین دانشور» همسایه پیرمرد خوشذوق مازندرانی، خبر از تخریب خانه داد و خانه از زیر چتر حمایتی قانون بیرون کشیده شد سیل اعتراضها بلند شد. «محمود دولت آبادی» نویسنده بزرگ ایران از میراث فرهنگی خواست تا جلوی تخریب خانه «نیما یوشیج» را بگیرد. 17 نماینده هم در بهارستان به وزیر فرهنگ تذکر دادند. «سیده فاطمه ذوالقدر» عضو هیأت رئیسه کمیسیون فرهنگی مجلس پیکان انتقاد را به سوی عمارت آزادی گرفت و از کوتاهی سازمان میراث فرهنگی در حفاظت از خانه نیما سخن به میان آورد. اعتراضها بهدنبال خروج خانه نیما از ثبت ملی پس از اعلام رأی دیوان عدالت اداری در فضای مجازی شروع شد. رأی دیوان عدالت اداری قطعی است اما فعالان میراث فرهنگی یکبار توانسته بودند رأی دیوان را بشکنند و «سرای دلشگا» را از گزند تجاریسازی و مدرنسازی برهانند. افکارعمومی امیدوار است این اتفاق برای «خانه نیما» هم بیفتد.
ذوالقدر هشدار میدهد: «اگر از تخریب خانه نیما جلوگیری نشود باید منتظر تخریب خانههای مفاخر دیگر باشیم.» هشدار او پربیراه نیست. دیوان عدالت اداری گفته است هیچ سندی که نشان بدهد خانه متعلق به نیماست از سوی میراث فرهنگی ارائه نشده است. خبرهایی که از اداره کل میراث فرهنگی به گوش روزنامه ایران میرسد نشان از خروج قریب الوقوع خانه «شهریار فریبرز» از ثبت ملی میدهد. یکی از کارشناسان به روزنامه ایران از کم توجهی به الزامات دفاع از برخی خانههای ثبتی در ادارهکل میراث فرهنگی تهران خبر می دهد که در نهایت باعث میشود تا رأی به نفع بناهای تاریخی و ثبتی داده نشود. اسناد یا گم میشود یا مدارک ناقص به دادگاه میرود. یکی از آنها میگوید گاهی اوقات حتی کارشناس حقوقی از زمان دادگاه خبر نمیشود. به گفته یکی از کارشناسان، خانه فریبرز هم به همین شکل در حال خروج از فهرست ملی است.
به گزارش روزنامه ایران از سوی دیگر دیوان عدالت اداری درحالی به استناد نداشتن سند تعلق خانه به نیما، خانه را از فهرست میراث ملی خارج کرد تا تیغهای لودرهای تجاریسازی برای خوردن خانه تیز شوند، که در کشوری مثل کوبا کافی شاپی هست که «ارنست همینگوی» در آن قهوه مینوشیده و حالا کوبا این کافه را در تورهای گردشگریاش گنجانده و از آن پول درمیآورد.
او از شورای شهر، شهرداری و بهارستانیها میخواهد که اقدامات لازم را برای جلوگیری از تخریب خانه نیما انجام دهند. او همچنان پیکان انتقاد را به سوی میراث فرهنگی میکشاند و میگوید: «علت خروج خانه نیما از لیست آثار ملی چیست؟ سازمان میراث فرهنگی نه تنها از خروج این خانه از لیست آثار ملی جلوگیری نکرد بلکه اقدامی نیز در حفاظت از آن انجام نداده است.»
«سپیده سیروس نیا» معاون میراث فرهنگی استان تهران هم میگوید: «خانه نیما یوشیج در محله دزاشیب تهران بهدلیل نبودن اسناد ارتباط خانه با نیما یوشیج از فهرست آثار ملی خارج شده است.» اما او نمیگوید که میراث فرهنگی با کدام اسناد و مدارک این خانه را در فهرست ملی ثبت کرده است.
میراث فرهنگی تهران در حالی براحتی از کنار خروج خانه نیما از فهرست ملی رد میشود که ونیزیها هرساله از قبل غذا خوردن همینگوی در یکی از رستوران های گران شهر در زمان نوشتن داستان «آدمکشها» درآمدزایی میکنند. این درحالی است که یک خانم مورخ در سالهای اخیر با هزاران دلیل ثابت کرده یک هفتهای که همینگوی در ونیز بوده، پولی نداشته که بتواند در چنین رستورانی غذا بخورد.
به گفته ذوالقدر میتوان از خانه نیما یوشیج از یک سو بهعنوان یکی از جاذبههای فرهنگی و گردشگری استفاده کرد و از سوی دیگر از طریق معرفی این خانه به گردشگران خارجی آنها را به خریدن کتاب نیما ترغیب کرد. مالک خانه بهدنبال اعتراضهای رسانهای و سایبری اعلام کرده که میخواهد خانه را سفره خانه بکند. منتقدان میگویند که این اعلام برای خریدن زمان و از دست رفتن فرصت است. «حسن خلیل آبادی» رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران هم از تلاشهای شورا برای بازپسگیری خانه نیما و به تملک درآوردن آن توسط شهرداری خبر میهد. خلیل آبادی اعتقاد دارد که شهردار منطقه یک از تخریب ساختمان جلوگیری کرده اما عکسهای منتشر شده از خانه نیما نشان از تخریب و رها شدن بنا می دهد؛ عکسهایی که به واکنشهای بسیار تند فعالان رسانهای و فرهنگی در فضای مجازی منجر شده است.
یکی از کاربران مینویسد: «خانه نیما یوشیج را تبدیل به ویرانهای کردهاند، به چنگ برج سازان افتاده، میخواهند سفرهخانه بسازند. بولدوزرها را آماده کردهاند.»
احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر هم در اکانت توئیتری خود مینویسد: «از شهرداری میخواهم که مانع تخریب خانه نیما که متأسفانه از ثبت میراث با رأی دیوان عدالت اداری خارج شد، بشود. این خانه مرکز نشست و برخاست شاعران بزرگ معاصر مانند ابتهاج، اخوان، شاملو، کسرایی و حتی شهریار بوده و تنها یادگار نیما در شهر تهران است.» او در جلسات شورای شهر در خیابان بهشت هم از شهردار میخواهد که مانع تخریب خانه تاریخی نیما یوشیج شود.
*نیمنگاه
احمد مسجد جامعی: از شهرداری میخواهم که مانع تخریب خانه نیما که متأسفانه از ثبتمیراث با رأی دیوان عدالت اداری خارج شد، بشود. این خانه مرکز نشست و برخاست شاعران بزرگ معاصر مانند ابتهاج، اخوان، شاملو، کسرایی و حتی شهریار بوده و تنها یادگار نیما در شهر تهران است
به گفته ذوالقدر میتوان از خانه نیما یوشیج از یک سو بهعنوان یکی از جاذبههای فرهنگی و گردشگری استفاده کرد و از سوی دیگر از طریق معرفی این خانه به گردشگران خارجی آنها را به خریدن کتاب نیما ترغیب کرد. مالک خانه بهدنبال اعتراضهای رسانهای و سایبری اعلام کرده که میخواهد خانه را سفره خانه بکند.