معتادان خیابانی بسته ویژه حمایتی می گیرند

همراز: اگر آمارهای کهنه را مرور کنیم ایران یک میلیون و 325 هزار معتاد شناخته‌شده دارد که صد هزار نفرشان در خیابان‌ها پرسه می‌زنند. این صد هزار معتاد خیابانی همیشه محل چالش بوده‌اند، از یک سو مردم برای جمع‌آوری‌شان فشار می‌آورند و نیروهای امنیتی و انتظامی، نقاط آلوده را از حضورشان پاک می‌کنند و از سوی دیگر منتقدان تخریب پاتوق‌ها به این جمع‌آوری‌های شتابزده خرده می‌گیرند و انهدام هر پاتوق را مقدمه‌ای برای شکل‌گیری پاتوقی تازه اعلام می‌کنند.

این را باید اضافه کرد به کمبود مراکز نگهداری معتادان، تراکم این مراکز و البته جاذبه در حد صفر آنها که کمتر معتادی را به ترک اعتیاد مجاب می کند.

پس چرخه دستگیری، اسکان اجباری در مراکز درمانی، خروج بی پاکی و بازگشت دوباره معتادان به پاتوق ها به این طریق ادامه می یابد، در حالی که آسیب های ناشی از اعتیاد همچنان پابرجاست.

این آسیب ها حالا اما استدلالی شده برای ستاد مبارزه با مواد مخدر تا در قبال پدیده خیابانی شدن اعتیاد مواضع جدیدتر و منعطف تری اتخاذ کند.

پرویز افشار، معاون کاهش تقاضای این ستاد دیروز در گفت وگو با جام جم از برنامه هایی خبر داد که هدفش جذب معتادان به درمان و کاهش آسیب های ناشی از اعتیاد است.

طبق توضیح او، این برنامه ها طیف گسترده ای را شامل می شود که وجه مشترک همه آنها آسان کردن دسترسی معتادان به خدمات درمانی و امکانات بهداشتی است، از جمله این که معتادان بی بضاعت که بی پولی، مانع مراجعه آنها به مراکز درمانی است از یارانه ای برخوردار شوند که به مراکز درمانی پرداخت می شود و هزینه های درمان معتادان را به حداقل می رساند.

به گفته افشار، تاسیس مراکز کاهش آسیب در کنار مراکز درمان نگه دارنده با متادون نیز از برنامه های جدی سال آینده است تا معتادانی که مثلا برای دریافت سرنگ، کاندوم یا دارو به مراکز کاهش آسیب مراجعه می کنند به محض راغب شدن به ترک و کنار گذاشتن تزریق به مراکز درمان نگه دارنده با متادون مراجعه کنند و در مسیر درمان قرار بگیرند.

ارتباط دادن معتادان خیابانی با گرمخانه ها و سرپناه های شبانه معتادان (شلتر) نیز از برنامه هایی است که معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر وعده اجرایش را برای سال آینده داد. این سیاست باعث می شود معتادان به جای پاتوق ها در محل های ویژه تجمع کنند و به سبب استفاده از خدمات بهداشتی، از یک معتاد پرخطر و منتقل کننده انواع بیماری به معتادی کنترل شده تبدیل شوند و به جای محکوم شدن به مرگ در خیابان ها از سرما و گرسنگی، امیدها برای بهبودشان افزایش یابد.

پرویز افشار البته توضیح داد که چون بسته های خدماتی که هم اکنون بین معتادان خیابانی توزیع می شود متناسب با نیازهای آنها نیست و برایشان جاذبه ندارد، تغییر در این بسته های خدماتی را نیز جزو برنامه های در دستور کار است تا شاید خدمات بهتر به جذب معتادان پرخطر به چرخه درمان و کاهش آسیب اعتیاد در آنها منجر شود.

به گفته افشار، هم اکنون در مراکز گذری درمان اعتیاد، یک وعده غذای کم حجم، پانسمان برای زخم و سرنگ و سوزن ارائه می شود که چون با نیازهای معتادان مطابقت ندارد جاذب آنها به مراکز درمانی نیست که این ضعف خدمات باعث تحکیم ارتباط معتادان با قاچاقچیان و در نتیجه استمرار اعتیاد در آنها می شود.

به همین دلیل برنامه ای که ستاد برای سال آینده در دستور کار دارد تامین پوشاک و اجرای درمان نگه دارنده با متادون برای معتادان خیابانی و پرخطر است.

• پیشگیری خانه به خانه از اعتیاد

کاهش آسیب های ناشی از اعتیاد و تلاش برای کاستن از تبعات مصرف مواد مخدر نه کاری صرفا به نفع مصرف کنندگان مواد که تلاشی است برای مصون نگه داشتن جامعه از خطرات مصرف بی پروای مواد اعتیاد آور. اما برنامه های کاهش آسیب گرچه مهم است، ولی مهم تر از آن کاهش تقاضای مواد مخدر است که البته سیاست هایش تاکنون چندان کارساز نبوده است.

روز گذشته همچنین نشست مشورتی و آموزشی مدیریت مصرف مواد شبه آمفتامینی (روانگردان ها و محرک ها) فرصتی شد تا معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با موادمخدر بی پرده بگوید که ایران از نظر مقابله با مواد آمفتامینی دچار ضعف است و افزایش شیوع مصرف روانگردان ها از 5 به 25 درصد (در کمتر از یک دهه) مدرک مستدل آن.

البته در این نشست علیرضا جزینی، قائم مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر علت عقب ماندن سیاست های کاهش تقاضا از برنامه های مقابله با عرضه مواد مخدر را فوریت های مقابله با جرایم و نیز وجود نهادهای مقابله ای با وظایف گسترده در حوزه مبارزه اعلام کرد که این عقب ماندگی را توضیح می دهد.

با این حال گرچه مقابله با عرضه مواد مخدر همچنان در جایگاهی بالاتر از کاهش آسیب اعتیاد یا کاهش تقاضای موادمخدر ایستاده، اما این حقیقت از اهمیت پیشگیری از اعتیاد نمی کاهد. سیاست های پیشگیرانه به دنبال جلوگیری از تولید مصرف کنندگان جدید است؛ سیاستی که دیروز همایون هاشمی، رئیس سازمان بهزیستی کشور در نشست مشورتی و آموزشی مدیریت مصرف مواد شبه آمفتامینی بر آن تاکید کرد و از طرحی جدید خبر داد. برنامه مدنظر بهزیستی که تا قبل از پایان سال اجرا می شود مراجعه مددکاران اجتماعی به تک تک خانه ها در سراسر کشور و ارائه اطلاعات درباره انواع مواد مخدر سنتی و صنعتی، عوارض آن و نشانه های مختلف اعتیاد است؛ اطلاعاتی که به والدین ارائه می شود تا دیرهنگام متوجه اعتیاد فرزندانشان نشوند و بعد از آگاهی، بهترین تصمیم را اجرا کنند.

منبع: جام جم آنلاین