بازی سیاه پساب با سلامت شهروندان + عکس

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی همراز، هفته نامه قاف قلم در شماره جدید خود در گزارشی پیرامون پساب و تأثیرات آن در شرق اصفهان نوشته است: 20 کیلومتر که از اصفهان به سمت شرق خارج می‌شویم، قبل از دشت سگزی، حوالی کشتارگاه شرق و جنب پل راه‌آهن، نزدیکی روستای فِساران، در عمق حدوداً یک کیلومتریِ یک جاده خاکی، نیزاری است سبز و با طراوت همراه با صدای شُرشُر آب، منظره‌ای که در دلِ خاکی بیابان حال و هوایی به منطقه داده تعجب‌برانگیز! البته همراه با بوی تند فاضلاب شهری.

رد آب را که می‌گیریم، به مزارع کشت محصولات مثمر مانند گرمک، طالبی و سیفی جات می‌رسیم و کمی هم گندم و سبزی جات؛ اینجا شرق اصفهان است، دشتی که چند سالی است پنجه در پنجه بی‌آبی انداخته است.

نه صدای موتور چاه می‌آید و نه به‌تازگی خبری از بازگشایی رودخانه زاینده‌رود مخابره شده است، اما صدای شُرشُر آب می‌آید. در جویی میان این‌همه گیاه بلندقامت و نِی؛ و قد علف‌های هرز نشان می‌دهد این صدای شُرشُر و بوی تند فاضلاب، کار یکی دو روز اخیر نیست و ماه‌ها و حتی شاید یکی دو سالی است که فاجعه‌ای زیست‌محیطی اصفهانی‌ها را تهدید می‌کند. آری اینجا شرق اصفهان، شرق خشکی کشیده و شرق بیکاری و زکات دهنده‌های زکات گیر به خود دیده است؛ با محصولاتی که بی‌تعارف باید گفت از پساب فاضلاب شهری سیراب شده، قد کشیده و بزرگ‌شده‌اند.

باور آن کمی سخت است، اما حقیقت ماجرا چیزی غیر از این نیست که فقر و بیکاری باعث شده تا نان به عرق جبین خورهای دیروز، رو به پساب فاضلاب بیاورند و بِرند غیرقانونی پساب را بر پیشانی محصولاتشان بکوبند؛ هرچند عبور هر غریبه‌ای از کنار این جوی پر از پساب با سؤال‌های تند و برخوردهای غیرمتعارف و خشن کشاورزان آن منطقه روبرو می‌شود، اما حضور یکی از کشاورزان محلی حکم کارت شناسایی را برای ما داشت که پا در مسیر خطرناکی گذاشته بودیم.

حاج جواد، کشاورز 63 ساله اصفهانی که رد ترک‌های پی‌درپی بر روی دستانش دیده می‌شد، با بیان این که از وقتی خشک‌سالی در منطقه حاکم شد، پساب فاضلاب برای کشاورزان حکم طلا را پیدا کرد، به خبرنگار ما گفت: این پساب حق کشاورزان است، چون آن‌ها به هر دری زدند اما دولت برایشان کاری نکرد و درحالی‌که حق آبه زاینده‌رود را دارند، اما به آن‌ها می‌گویند کشت نکنید چون آب نداریم، اما در غرب اصفهان و حتی استان‌های بالادست آب هست، آن‌قدر هم هست که به بالای کوه می‌برند و با آن درختان بی‌اثر می‌کارند.

البته این درد دل تنها یک کشاورز اصفهانی نبود، بلکه ادبیاتی بود که این روزها از تک‌تک کشاورزان شرق اصفهان با بیان‌های مختلف می‌شنویم؛ هرچند ظاهراً قصه پر غصه پساب در شرق اصفهان تازگی ندارد، چراکه فضل‌الله کفیل، فرماندار سابق اصفهان نیز پیش‌ از این تلویحاً در پاسخ به یکی از سایت‌های خبری اصفهان از لزوم پیگیری و برخورد با روستائیانی که از پساب برای کشاورزی درختان و گیاهان مثمر استفاده می‌کنند خبر داده بود.

اما حالا ظاهراً این موضوع رنگ و بوی تندتری به خود گرفته و پای دستگاه قضایی را نیز به ماجرا بازکرده، هرچند هنوز خبری رسمی در این زمینه از دستگاه قضا بیرون نیامده است، اما منابع غیررسمی از صدور سه‌باره حکم قضایی به‌منظور جلوگیری از پساب فاضلاب در این منطقه می‌دهند.

پرونده‌ای که یک‌طرف آن شهرداری اصفهان به‌عنوان شاکی قرار دارد که مدعی است پساب تصفیه‌خانه شمال اصفهان را برای اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی به میزان 2 میلیارد تومان خریده و قرار است برای جلوگیری از توسعه کانون‌های ریز گرد 800 هکتار از بیابان‌های شرق اصفهان را بیابان‌زدایی کند و یک‌طرف آن‌هم کشاورزانی هستند که در منطقه فساران کانال انتقال آب شهرداری و منابع طبیعی را خردکرده و مسیر آب را به‌طرف زمین‌های خود منحرف کرده‌اند. در این میان اداره کل منابع طبیعی با تعهد بیابان‌زدایی 3 هزار هکتاری بیابان‌های منطقه نیز به‌عنوان یکی از شاکیان پرونده مذکور مدعی است بدون پسابی که در شورای عالی آب استفاده از آن صرفاً برای گیاهان غیر مثمر بیابان‌های اطراف اصفهان تصویب‌شده است، نمی‌تواند کاری از پیش ببرد.

حکمی که ظاهراً و بنا به مصلحت، اجرای آن متوقف‌شده است. توقفی که هرچند شاید بتواند از فشارهای اجتماعی و مقطعی کشاورزان شرق اصفهان بکاهد، اما بی‌شک و براثر نظر کارشناسان دادگستری و بر اساس مندرجات پرونده مذکور، می‌تواند تبعات سوء بهداشتی برای شهروندان رقم بزند.

هرچند که رئیس انجمن حمایت از کشاورزان اصفهان بر اساس مصوبه شماره ۴۳۲۲ هیئت‌وزیران مصوب سال ۱۳۳۳، معتقد است پساب فاضلاب تنها به کشاورزان شرق اصفهان تعلق دارد و شهرداری حق مداخله در آن را ندارد، اما مصوبه شورای عالی آب این حق را از کشاورزان سلب، و آن را برای طرح‌های بیابان‌زدایی در نظر گرفته است.

حسین محمدرضایی در این زمینه ضمن رد استفاده مستقیم و صریح از پساب برای کشت گیاهان مثمر، گفت: شرکت آب و فاضلاب باید پساب را مطابق با استانداردهای جهانی تصفیه و پس‌ازآن رهاسازی کند و به همین دلیل وقتی پساب نیمه‌خام رها می‌شود، کشاورز جهت استفاده از آن تقصیری ندارد.

وی افزود: درصورتی‌که مسئولان شرکت آب و فاضلاب استان برای تصفیه پساب با مشکل روبه‌رو هستند، کشاورزان می‌توانند با سرمایه‌گذاری در این مورد، خودشان به تصفیه آب اقدام کنند.

رئیس انجمن حمایت از کشاورزان شهرستان اصفهان به تدابیر صورت گرفته برای عدم استفاده از پساب اشاره و ادامه داد: از چندین سال پیش تاکنون، تصمیم بر این بوده که پساب‌ها تصفیه کامل شده و پس‌ازآن، آب برای محصولات کشاورزی ساماندهی و به کشاورزان و محصولات آن‌ها برسد. حالا استفاده از این پساب‌ها، برای کشاورزان دردسرساز شده و سازمان مردم‌نهاد دوست داران میراث فرهنگی ورزنه خواستار آن شده تا برنج‌های شرق اصفهان آزمایش شوند.

رضا خلیلی ورزنه در این زمینه گفت: تعدادی از کشاورزان شرق اصفهان مقداری از مسیر و حریم زاینده‌رود در شرق را با سختی بسیار آزادسازی کردند که این کار باهدف پایش پساب انجام شد، اما حدود دو سال است که دو کیلومتر از مسیر هنوز آزادسازی نشده و کشاورزانی که منافع آن‌ها به خطر می‌افتد، اجازه نداده بودند، این کار انجام شود، اما ما یک لوله برداشت پساب 24 اینچی را در عمق پنج الی هشت متری زمین کشف کردیم و این پساب مستقیم برای کشت برنج استفاده می‌شد و مدارک آن موجود است.

دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی و طبیعت ورزنه بابیان اینکه آبی در شرق زاینده‌رود نیست، بلکه همه آن پساب است، ادامه داد: بر اساس حکم دادستانی استفاده از پساب برای کشت محصولات کشاورزی ممنوع است، به همین دلیل باید سازمان جهاد کشاورزی نظارت بیشتری داشته باشد.

وی بابیان اینکه باید کارشناسان، برنج کشت‌شده با این پساب را آزمایش کنند، خاطرنشان کرد: اگر این برنج با پساب کشت‌شده است باید به‌صورت کامل منهدم شود و تا زمانی که این اتفاق نیفتد سلامت جامعه به خطر می‌افتد و باید با متخلفان برخورد جدی شود. حالا هرچند اخبار تأیید نشده‌ای مبنی بر وجود موانع اجتماعی بر سر اجرای حکم قضایی به گوش می‌رسد.

اما این نکته نیز نباید فراموش شود که چندی پیش، رسول زرگر پور در برابر فشارهای مردم برای مقابله مقطعی با آلودگی هوای ناشی از اینورژن تأکید کرد: به‌هیچ‌عنوان با سلامت شهروندان شوخی ندارد و هر مسئله‌ای که باعث شود سلامت مردم به خطر بیفتد، از زیر ذره‌بین وی به‌عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی استان عبور نمی‌کند. حالا باید دید آیا استاندار اصفهان در روزهای پایانی دولت یازدهم که به‌نوعی از پایان دوره خدمتی وی در این استان به‌عنوان استاندار نیز یاد می‌شود، بر سر قول و قرارش با مردم می‌ماند، یا خیر؟

عکس ها اختصاصی همراز