کودکان فراموش شده شهر

خانم تورو خدا یک بسته گل از من بخر ..... نه نمی خوام .... تو رو خدا بخر من باید تا شب همه رو بفروشم هواسرده تورو خدا بخر .....نه بچه جان نمی خواهم ...... خوب بخر دیگه اگه بخری چی میشه ....خوب نمی خوام ..... خوب بخر دیگه اگه بخری گدا میشی .....
این نمونه ای از جدالی است که هر روزه در هیاهوی شهر بین کودکان کار و شهروندان درخیابان ها و چهار راه رخ میدهد.جدالی که گاهی اوقات به ناسزاگویی کودکان هم ختم میشود که شاید کاری را از پیش ببرند .کودکانی که به اسرارو با سماجت تمام میخواهند چیزی را بفروشند تا در ازای آن مبلغی را بدست آورند .
با کودکی هشت ساله با نام فردین که اسرار به فروش لواشک به من داشت هم صحبت شدم او گفت :ما پنج خواهر و برادر هستیم و پدر هم نداریم من و برادر بزرگ ترم هر روز صبح تا شب کار میکنیم تا خرج خانه را بدهیم . او میگوید هر کاری میکنیم دستفروشی ،گدایی، زباله گردی هر چیزی که بتونیم از اون پولی دربیاوریم تا شب که به خانه میرسیم همه پول ها را به مادرم بدهیم .از او میپرسم مادرت هم کارمیکنه در جواب من میگوید نه مامانم فقط بلد مارو بزنه از او میپرسم چرا میزنه میگوید وقتی پول کمی میبریم خونه ما رو میزنه که چرا پول کمی به خانه بردیم وقتی از او میپرسم درس هم می خوانی در جواب سرش را به زیر می اندازد میگوید نه و میرود .
این نوع زندگی در خیابان ها ودست فروشی از طرفی این کودکان را در معرض آسیب هایی چون سوء تغذیه، محرومیت از تحصیل ،محرومیت از بهداشت و سلامت ،استثمار ،اعتیاد، سو استفاده های جنسی وسو استفاده به عنوان توزیع کننده مواد مخدر قرار داده و از طرفی جامعه را نیز دچار مخاطرات و آسیب های اجتماعی میکند .
در این باره افسانه مییرزاییان کارشناس امور آسیب دیدگی بهزیستی اصفهان میگوید : برخی از کودکان از امکان روند رشد طبیعی خود و زندگی مثل سایر کودکان در محیط خانواده سالم باز می مانند به ناچار در شهر های بزرگ و مکان های پرتردد به کار یا زندگی در خیابان ها روی می آورند.به این افراد که زیر 18 سال هستند کودک خیابانی یا کودک کار گفته میشود.
میرزاییان گفت: مراکزی تحت عنوان مرکز کودک خیابانی وجود دارد که طبق وظایف قانونی محوله کودکان را پذیرش و نگهداری موقت آنان را حداکثر 20 روز بر عهده خواهد داشت و از طریق ارائه خدمات نظیر مدد کاری اجتماعی معاینات بالینی روانپزشکی و روان شناسی و محاسبات اجتماعی از کودک با نوجوان یا خانواده نسبت به فراهم آوردن هر چه سریعتر زمینه های جایگزینی و توانمند سازی آنان اقدام می نمایند و فرایند توانمند سازی کودک خیابانی و خانواده وی را از طریق ارائه خدمات تخصصی و حمایتی به انجام می رساند.که در حال حاضر یک مرکز کودک خیابانی دولتی و یک مرکزکودک خیابانی غیر دولتی در اصفهان به ارائه خدمات مشغول هستند.
کارشناس امور آسیب دیدگی بهزیستی اصفهان اظهار میکند : در اصفهان حدود 130کودک کار وجود داردکه 35نفر آن ها دختر و 95 نفر آن ها پسر هستندکه حدود 17 نفرشان محروم از تحصیل هستند البته در میان آن ها کودکان اتباع هم وجود دارد که بسیار از موارد خانواده هایشان به صورت غیر قانونی وارد ایران شده اند.
وی با بیان این که اکثر این کودکان دارای سرپرست هستند عنوان کرد: در واقع این کودکان تامین کننده معاش خانواده هستندالبته آمار دقیقی از حضور این کودکان در ساعت دقیقی وجود ندارد ولی آن چیزی که کشخص است این کودکان در ساعات شلوغ در مکان های پرتردد اقدام به تکدی گری و دست فروشی میکنند.
کارشناس امور آسیب دیدگی بهزیستی میگوید:برای حمایت از کودکان لایحه جامع به عنوان یکی از قوانین موجود در کشور وجود داردکه تماما حمایت های روانی و اجتماعی و حتی مادی در دستور کاروجود دار و جلسات متععدی در خصوص تشکیل میگردد آما با توجه به شرایط خاص اجتماعی ممکن است این قوانین به طور صحیح اجرا نشوند .
حضور کودکان کار در سطح شهر و آسیب های ناشی از آن به مسئله ای بزرگ تبدیل شده است. مسئله ای که با وجود مشکلات و تکرار های زیاد بحثی نخ نما شده ودر این خصوص بحث هایی جدی صورت گرفته والبته طرح هایی به اجرا گذاشته شده و تصمیماتی گرفته شده مدتی رسانه ای و بعد همه چیز به فراموشی سپرده می شود وبا اتفاقی جدید دوباره مدتی بر سر زبان ها میافتد وبعد روز از نو روزی از نوهمه چیز مانند قبل می شود واین کودکان مجبورند به ناچار از صبح تا شب برای امرار معاش خود در خیابان ها سرگردان باشند. ظاهرا مسئولین برای ساماندهی این کودکان و آسیب های که هم آن ها و هم جامعه را تهدید میکند تصمیمی جدی بگیرند این مسئله برای همیشه حل شود .

گزارش : اکرم ماندنی زاده